Category: Education
Works
658 references:
Brown, M., McCormack, M., Reeves, J., Brooks, C., Grajek, S., Alexander, B., Bali, M., Bulger, S.R., Dark, S., Engelbert, N., Gauthier, A., Gibson, D.C., Gibson, R., Lundin, B., Veletsianos, G. & Weber, N. (2020). 2020 EDUCAUSE Horizon Report, Teaching and Learning Edition. Louisville, CO: EDUCAUSE. Retrieved March 07, 2020 from https://library.educause.edu/-/media/files/library/2020/3/2020horizonreport.pdf?la=en&hash=DE6D8A3EA38054FDEB33C8E28A5588EBB913270C
Abad Esteve, F. & Àlvarez Ramos, C. (2019). “Abandono universitario: revisión del tipo, del cálculo y de su alcance”. In
Revista Índice, (73), 32-35. Madrid: Universidad Autónoma de Madrid. Retrieved March 13, 2021 from http://www.revistaindice.com/numero73/p32.pdf
Abraira, C.F. & Santamaría, F. (2007). “Creación de comunidades de aprendizaje en entornos de e-learning 2.0: Una experiencia en formación didáctico/matemática de maestros”. In
Comunicación y Pedagogía, (223), 9-16. Barcelona: Centro de Comunicación y Pedagogía.
Active Learning in Higher Education . London: SAGE Publications. Retrieved October 23, 2012 from https://journals.sagepub.com/home/alh
Adams, P. (2016). “Education policy: explaining, framing and forming”. In
Journal of Education Policy, 31 (3), 290-307. Abingdon: Taylor & Francis. Retrieved January 12, 2017 from http://dx.doi.org/10.1080/02680939.2015.1084387
Adell, J. & Bellver, C. (2018). “Blockchain en la educación superior: una visión crítica”. In Bartolomé, A. & Moral Ferrer, J.M. (Eds.),
Blockchain en Educación. Cadenas rompiendo moldes, Capítulo 11, 193-211. Barcelona: LMI.
Adell, J. & Castañeda, L. (2010). “Los Entornos Personales de Aprendizaje (PLEs): una nueva manera de entender el aprendizaje”. In Roig Vila, R. & Fiorucci, M. (Eds.),
Claves para la investigación en innovación y calidad educativas. La integración de las Tecnologías de la Información y la Comunicación y la Interculturalidad en las aulas. Stumenti di ricerca per l’innovaziones e la qualità in ámbito educativo.. Alcoy: Marfil – Roma TRE Universita degli studi.
Aguado Román, G., Casado Martínez, C., Córcoles Briongos, C., Garreta, M., Mor, E. & Peña-López, I. (2011). Microblogging in a Virtual Classroom. Poster presented at EDUCAUSE 2011, Oct 18-21, 2011. Philadelphia: EDUCAUSE. Retrieved October 19, 2011 from http://www.educause.edu/E2011/Program/PS033
Ala-Mutka, K., Punie, Y. & Redecker, C. (2008). Digital Competence for Lifelong Learning. Seville: IPTS. Retrieved March 23, 2010 from ftp://ftp.jrc.es/pub/EURdoc/JRC48708.TN.pdf
Ala-Mutka, K., Punie, Y. & Redecker, C. (2008). ICT for Learning, Innovation and Creativity. Seville: IPTS. Retrieved March 23, 2010 from ftp://ftp.jrc.es/pub/EURdoc/JRC48707.TN.pdf
Albright, P. (2006). Open Educational Resources. Open content for higher education. Final Forum Report. Paris: UNESCO. Retrieved April 24, 2006 from http://www.unesco.org/iiep/eng/focus/opensrc/PDF/OERForumFinalReport.pdf
Alexander, B. (2006). “Web 2.0: A New Wave of Innovation for Teaching and Learning?”. In
Educause Review, March/April 2006, vol. 41 (2), 32–44. Boulder: Educause. Retrieved September 08, 2006 from http://www.educause.edu/apps/er/erm06/erm0621.asp
Alvira Baeza, R. (2025). La Representación Gráfica de los Sistemas Políticos como Metodología de Enseñanza-Aprendizaje de Política Comparada. XV Jornada de Innovación Docente Universitaria e Inteligencia Artificial: Retos para las Disciplinas Jurídicas y Sociales, 26 de junio de 2025. Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya.
Alvira Baeza, R. (2022). Sistema político de España (Constitución de 1978). [mimeo].
American Educational Research Journal . London: SAGE Publications. Retrieved March 28, 2017 from http://journals.sagepub.com/home/aer
Ananiadou, K. & Claro, M. (2009). 21st Century Skills and Competences for New Millennium Learners in OECD Countries. OECD Education Working Papers, No. 41. Paris: OECD Publishing. Retrieved November 28, 2017 from http://dx.doi.org/10.1787/218525261154
Anderson, P. (2007). What is Web 2.0? Ideas, technologies and implications for education. JISC Technology and Standards Watch, Feb. 2007. Bristol: JISC. Retrieved June 19, 2007 from http://www.jisc.ac.uk/media/documents/techwatch/tsw0701b.pdf
Anderson, T. & Dron, J. (2011). “Three generations of distance education pedagogy”. In
International Review of Research in Open and Distributed Learning, 12 (3). Edmonton: Athabasca University. Retrieved April 24, 2011 from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/890
Area Moreira, M. & Adell, J. (2021). Tecnologías Digitales y Cambio Educativo. Una Aproximación Crítica. Madrid: UAM Ediciones. Retrieved October 11, 2021 from https://doi.org/10.15366/reice2021.19.4.005
Area Moreira, M. (Dir.) (2011). ¿Qué opina el profesorado sobre el Programa Escuela 2.0?. Madrid: Ministerio de Ciencia e Innovación. Retrieved December 27, 2011 from http://ntic.educacion.es/w3//3congresoe20/Informe_Escuela20-Prof2011.pdf
Arora, P. (2010). “Hope-in-the-Wall? A digital promise for free learning”. In
British Journal of Educational Technology, May 2010. London: Wiley-Blackwell.
Arroyo, L. (2019). Competencias profesionales para la innovación social digital en la economía social. Barcelona. Escuela del trabajo CCOO, 6 de noviembre de 2019. Madrid: Gentic-IN3. Retrieved November 08, 2019 from https://gender-ict.net/wp-content/uploads/Arroyo_Lidia_2019_SkillsNeedsStudy_Barcelona.pdf
Associació Catalana d’Universitats Públiques (2024). Les universitats públiques, motors de transformació, progrés i benestar al servei del país. Declaració de Calonge, abril 2024. Barcelona: ACUP. Retrieved April 19, 2024 from https://drive.google.com/file/d/1ny_1MDIKL68Sf842NZotrX0xVl2xTWQX/view
Attewell, P. & Ahituv, N. (1999). “Home Computers and School Performance”. In
The Information Society, 15 (1), 1-10. Abingdon: Taylor & Francis.
Attwell, G. (2007). “E-portfolio: the DNA of the Personal Learning Environment?”. In
Journal of e-Learning and Knowledge Society, 3 (2). Rome: Società Italiana di e-Learning. Retrieved October 19, 2007 from http://je-lks.maieutiche.economia.unitn.it/index.php/Je-LKS_EN/article/view/248/230
Attwell, G. (2010). “The Future of Learning Environments (short version)”. In
Wales Wide Web, June 3rd, 2010. [online]: Pontydysgu. Retrieved August 01, 2012 from http://www.pontydysgu.org/2010/06/the-future-of-learning-environments-short-version/
Auer, M.E. & Auer, U. (Eds.) (2004). Proceedings of the International Workshop ICL2004. Villach / Austria 29 September- 1 October 2004. Villach: Kassel University Press.
Aviram, R. & Tami, D. (2001). The Impact of ICT on Education: the Lacking Discourse. Conference at the simposium Social geographies of educational change: Contexts, Networks and Generalizability. Barcelona, 11-14 march 2001. Retrieved March 02, 2012 from http://fint.doe.d5.ub.es/social/html/angles/working_area/ponencies/Aviram.pdf
Baartman, L.K., Bastiaens, T.J., Kirschner, P.A. & van der Vleuten, C.P. (2007). “Evaluating assessment quality in competence-based education: A qualitative comparison of two frameworks”. In
Educational Research Review, 2 (2), 114–129. http://www.elsevier.com/locate/edurev. London: Elsevier.
Bacigalupo, M., Bekh, O., Binasco, A., Israel, H. & Weikert García, L. (2024). "Scaffold", a deck of cards to design competence-oriented learning experiences. JRC136622. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Retrieved April 04, 2024 from https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC136622
Bailón, M., Carballo, M., Cobo Romaní, C., Magnone, S., Marconi, C., Mateu, M. & Susunday, H. (2015). How can Plan Ceibal Land into the Age of Big Data?. Data Analytics 2015 : The Fourth International Conference on Data Analytics, July 19 - 24, 2015 - Nice, France. Nice: IARIA. Retrieved August 18, 2015 from http://www.slideshare.net/cristobalcobo/how-can-plan-ceibal-land-into-the-age-of-big-data
Balagué Puxan, F. (2007). “El blog en el aula: Aplicación y evaluación”. In
Comunicación y Pedagogía, (223), 57-61. Barcelona: Centro de Comunicación y Pedagogía.
Ball, S.J. (2016). “Following policy: networks, network ethnography and education policy mobilities”. In
Journal of Education Policy, 31 (5), 549-566. Abingdon: Taylor & Francis. Retrieved July 25, 2016 from http://dx.doi.org/10.1080/02680939.2015.1122232
Ballvé Jerez, M.B. (2023). “La actuación de las organizaciones públicas en el s.XXI”. In Gairín Sallán, J. & López-Crespo, S. (Coords.),
Aprendizaje e inteligencia colectiva en las organizaciones después de la pandemia, Capítulo 3.1, 123-130. Comunicación en el Simposio "De la función pública al Servicio público: hacia un nuevo modelo de aprendizaje y desarrollo" del VII Congreso Internacional EDO 2023, 18/05/2023. Madrid: Praxis-La Ley.
Barberà, E. (2006). “Aportaciones de la tecnología a la e-Evaluación”. In
RED. Revista de Educación a Distancia, Año V (Número monográfico VI). Murcia: Universidad de Murcia. Retrieved October 29, 2008 from http://www.um.es/ead/red/M6/barbera.pdf
Barberà, E. (2005). “La tecnología como instrumento de transformación continua del conocimiento”. In
EducaWeb, 20/06/2005. Barcelona: Educaonline. Retrieved June 22, 2005 from http://www.educaweb.com/EducaNews/interface/asp/web/NoticiesMostrar.asp?NoticiaID=519&SeccioID=791
Bartolomé, A. & Moral Ferrer, J.M. (Eds.) (2018). Blockchain en Educación. Cadenas rompiendo moldes. Barcelona: LMI.
Bates, T. (2005). Why e-learning has failed - and why it will succeed. Conference given at UOC February 3, 2005. Barcelona: Tony Bates Associates Ltd..
Beckett, D.S. (Ed.) (2010). Secondary Education in the 21st Century. New York: Nova Science Publishers, Inc..
Benkler, Y. (2008). “The University in the Networked Economy and Society: Challenges and Opportunities”. In Katz, R.N. (Ed.),
The Tower and The Cloud, 51-61. Boulder: Educause.
Benvenuti, N. & Pettenati, M.C. (2009). Personal Information Environments pose challenges for Digital Libraries in a 2.0 Web. Communication at the IFLA satellite pre-conference, August 19, 2009. Firenze: IFLA. Retrieved July 01, 2010 from http://www.ifla2009satelliteflorence.it/meeting3/program/assets/BenvenutiPettenati.pdf
Berga-Carreras, Q. (2020). Mentalitat d'Oberta. Optimitzar processos i recursos. Experimentar i innovar de forma àgil. Ser prescriptors en e-learning. [mimeo].
Bermúdez Ferran, I., Peña-López, I., Delgado Alonso, X., Merino Alcántara, M. & Laín Escandell, B. (2011). Qualificació professional: Dinamització de l’Espai TIC. Barcelona: Institut Català de les Qualificacions Professionals. Retrieved December 11, 2011 from https://fp.gencat.cat/web/.content/04_Arees/cataleg-qualificacions-professionals/serveis_de_qualificacio/serveis_socioculturals/arxius-qual-ocupacio/detic_cat_cd-02-04-2012_web_def.pdf
Biesta, G. (2010). “Why ‘What Works’ Still Won’t Work: From Evidence-Based Education to Value-Based Education”. In
Studies in Philosophy and Education, 29, 491-503. New York: Springer. Retrieved June 25, 2025 from https://doi.org/10.1007/s11217-010-9191-x
Biesta, G. (2007). “Why “what works” won’t work: evidence-based practice and the democratic deficit in educational research”. In
Educational Theory, 57 (1), 1-22. Indianapolis: Wiley, American Society for Public Administration. Retrieved June 25, 2025 from https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2006.00241.x
Blanchenay, P. & Burns, T. (2016). “Policy experimentation in complex education systems”. In Burns, T. & Köster, F.,
Governing Education in a Complex World, Chapter 8, 161-186. Paris: OECD. Retrieved April 27, 2016 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264255364-en
Blaschke, L.M. & Hase, S. (2019). “Heutagogy and digital media networks: Setting students on the path to lifelong learning”. In Blaschke, L.M. & Hase, S.,
Heutagogy and digital media networks: Setting students on the path to lifelong learning, 1 (1), 1-14. Auckland: Tuwhera. Retrieved July 10, 2022 from https://doi.org/10.24135/pjtel.v1i1.1
Blaschke, L.M. (2012). “Heutagogy and Lifelong Learning: A Review of Heutagogical Practice and Self-Determined Learning”. In
International Review of Research in Open and Distributed Learning, 13 (1). Edmonton: Athabasca University. Retrieved February 04, 2012 from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/1076
Blayone, T.J., vanOostveen, R., Barber, W., DiGiuseppe, M. & Childs, E. (2017). “Democratizing digital learning: theorizing the fully online learning community model”. In
International Journal of Educational Technology in Higher Education, 14 (13). Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya. Retrieved May 22, 2017 from http://educationaltechnologyjournal.springeropen.com/articles/10.1186/s41239-017-0051-4
Boqué Torremorell, M.C., Alguacil de Nicolàs, M., García Raga, L. & Pañellas Valls, M. (2018). Guia de participació infantil: Juntes d'infants i adolescents. Constitució i dinamització. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved February 02, 2019 from http://governobert.gencat.cat/web/.content/30_ParticipacioCiutadana/04_Difusio_i_recerca/ajuts_a_la_recerca_en_qualitat_democratica/2015/publicacions_democ2015/Guia-Participacio-Infantil_Boque_M_DEMOC2015.doc
Borau, K., Ullrich, C., Feng, J. & Shen, R. (2009). “Microblogging for Language Learning: Using Twitter to Train Communicative and Cultural Competence”. In Spaniol, M., Li, Q., Klamma, R. & Lau, R.W. (Eds.),
ICWL ’009 Proceedings of the 8th International Conference on Advances in Web Based Learning, 78–87. Heidelberg: Springer-Verlag Berlin.
British Educational Research Journal . London: Routledge. http://www.informaworld.com/smpp/title~content=t713406264
British Journal of Educational Studies . Abingdon: Taylor & Francis.
British Journal of Educational Technology . London: Wiley-Blackwell. http://www.blackwellpublishing.com/bjos
Brookes eJournal of Learning and Teaching . Oxford: Brookes University.
Brown, J.S. & Adler, R.P. (2008). “Minds on Fire: Open Education, the Long Tail, and Learning 2.0”. In
Educause Review, January/February 2008, 43 (1), 16–32. Boulder: Educause. Retrieved January 20, 2008 from http://www.educause.edu/ir/library/pdf/ERM0811.pdf
Brown, J.O. (2011). “Dwell in Possibility: PLAR and e-Portfolios in the Age of Information and Communication Technologies”. In
International Review of Research in Open and Distributed Learning, 12 (1), 1-23. Edmonton: Athabasca University. Retrieved March 01, 2011 from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/893
Brown, M., McCormack, M., Reeves, J., Brooks, C., Grajek, S., Alexander, B., Bali, M., Bulger, S.R., Dark, S., Engelbert, N., Gauthier, A., Gibson, D.C., Gibson, R., Lundin, B., Veletsianos, G. & Weber, N. (2020). 2020 EDUCAUSE Horizon Report, Teaching and Learning Edition. Louisville, CO: EDUCAUSE. Retrieved March 07, 2020 from https://library.educause.edu/-/media/files/library/2020/3/2020horizonreport.pdf?la=en&hash=DE6D8A3EA38054FDEB33C8E28A5588EBB913270C
Brown, S. (2010). “From VLEs to learning webs: the implications of Web 2.0 for learning and teaching”. In
Interactive Learning Environments, 18 (1), 1-10. First published on: 09 July 2008 (iFirst). London: Routledge.
Brunello, P. (2010). “ICT for education projects: a look from behind the scenes”. In
Information Technology for Development, 16 (3), 232-239. Indianapolis: Wiley Periodicals.
Brunello, P. (2011). ICT4Education in Burundi. red-conference. Rethinking education in the knowledge society. March 7-10, 2011. Centro Stefano Franscrini, Ascona, Switzerland. Ascona: red-conference. Retrieved August 20, 2015 from https://vimeo.com/21046677
Brunsell, E. & Cimino, C. (2009). “Investigating the impact of weekly weblog assignments on the learning environment of a secondary biology course”. In
in education, 15 (2). Regina: University of Regina. Retrieved January 01, 2010 from http://www.ineducation.ca/article/investigating-impact-weekly-weblog-assignments-learning-environment-secondary-biology-course
Buchem, I., Attwell, G. & Tur, G. (Eds.) (2013). The PLE Conference 2013. Learning and Diversity in the Cities of the Future. Berlin, Melbourne: Beuth University of Applied Sciences, Monash University. Retrieved July 20, 2014 from http://pleconf.org/2013/files/2014/07/v3.0_PLE_Conference2013_ResearchReport_BeuthUniversity_MonashUniversity.pdf
Burns, T. & Köster, F. (2016). Governing Education in a Complex World. Paris: OECD. Retrieved April 27, 2016 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264255364-en
Canadian Journal of Learning and Technology . Ottawa: CNIE/RCIE. http://www.cjlt.ca
Carnoy, M. (2004). Las TIC en la enseñanza: posibilidades y retos. Lección inaugural del curso académico 2004-2005. Barcelona: UOC. Retrieved June 01, 2011 from http://www.uoc.edu/inaugural04/dt/esp/carnoy1004.pdf
Carrasco Moreno, M., Ferrer Puig, M., Martínez Simón, S., Barrio Ricart, A. & Jambrina Gato, I. (2015). La formació especialitzada dels caps de serveis en l’àmbit de règim interior de serveis penitenciaris. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/988
Carrasco Moreno, M., Ferrer Puig, M., Martínez Simón, S., Barrio Ricart, A. & Jambrina Gato, I. (2015). La formació especialitzada dels caps d’unitat i caps d’àrea funcional en l’àmbit de règim interior de serveis penitenciaris. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/989
Carrasco Moreno, M., Ferrer Puig, M., Roca Bertran, M., Torres Ferrer, G., Barrio Ricart, A. & Jambrina Gato, I. (2012). La formació especialitzada dels educadors socials en l’àmbit d’execució penal. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/991
Carrasco Moreno, M., Ferrer Puig, M., Roca Bertran, M., Torres Ferrer, G., Barrio Ricart, A. & Jambrina Gato, I. (2012). La formació especialitzada dels juristes en l’àmbit d’execució penal. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/992
Carrasco Moreno, M., Ferrer Puig, M., Roca Bertran, M., Torres Ferrer, G., Barrio Ricart, A. & Jambrina Gato, I. (2012). La formació especialitzada dels psicòlegs en l’àmbit d’execució penal. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/995
Carrasco Moreno, M., Ferrer Puig, M., Roca Bertran, M., Torres Ferrer, G., Barrio Ricart, A. & Jambrina Gato, I. (2012). La formació especialitzada dels tècnics especialistes de serveis penitenciaris. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/996
Carrasco Moreno, M., Ferrer Puig, M., Roca Bertran, M., Torres Ferrer, G., Barrio Ricart, A. & Jambrina Gato, I. (2012). La formació especialitzada dels treballadors socials en l’àmbit d’execució penal. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/997
Carstens, R. & Pelgrum, W.J. (Eds.) (2009). Second Information Technology in Education Study. SITES 2006 Technical Report. Amsterdam,: IEA. Retrieved October 17, 2009 from http://www.sites2006.net/exponent/index.php?section=38
Carvalho, A.A.A. (Coord.) (2008). Manual de Ferramentas da web 2.0 para Professores. Lisboa: Ministerio da Educação de Portugal. Retrieved November 16, 2008 from http://www.erte.dgidc.min-edu.pt/publico/web20/manual_web20-professores.pdf
Casquero, O., Portillo, J., Ovelar, R., Benito, M. & Romo, J. (2010). “iPLE Network: an integrated eLearning 2.0 architecture from a university’s perspective”. In
Interactive Learning Environments, 18 (3), 293–308. London: Routledge.
Casquero, O., Portillo, J., Ovelar, R., Romo, J. & Benito, M. (2010). “Strategy approach for eLearning 2.0 deployment in Universities”. In
Digital Education Review, 18, 1-8. Barcelona: Digital Education Observatory. Retrieved February 01, 2011 from http://greav.ub.edu/der/index.php/der/article/viewFile/167/303
Casquero, O., Ovelar, R., Romo, J., Benito, M. & Alberdi, M. (2013). “Students' personal networks in virtual and personal learning environments: a case study in higher education using learning analytics approach”. In
Interactive Learning Environments. London: Routledge.
Castañeda, L. & Adell, J. (Eds.) (2013). Entornos Personales de Aprendizaje: claves para el ecosistema educativo en red. Alcoy: Marfil.
Castañeda, L., Esteve-Mon, F.M., Adell, J. & Prestridge, S. (2021). “International insights about a holistic model of teaching competence for a digital era: the digital teacher framework reviewed”. In
European Journal of Teacher Education, Published online: 13 Oct 2021. Abingdon: Taylor & Francis. Retrieved August 30, 2022 from https://doi.org/10.1080/02619768.2021.1991304
Castañeda, L. & Adell, J. (2013). “La anatomía de los PLEs”. In Castañeda, L. & Adell, J. (Eds.),
Entornos Personales de Aprendizaje: claves para el ecosistema educativo en red, Capítulo 1, 11-27. Alcoy: Marfil.
Castañeda, L., Esteve-Mon, F.M. & Adell, J. (2018). “¿Por qué es necesario repensar la competencia docente para el mundo digital?”. In
RED. Revista de Educación a Distancia, (56), Artículo 6. Murcia: Universidad de Murcia. Retrieved August 28, 2022 from http://dx.doi.org/10.6018/red/56/6
Castaño, J. (2010). “Digital Inequality Among University Students in Developed Countries and its Relation to Academic Performance”. In
Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC), Monograph: Framing the Digital Divide in Higher Education, 7 (1). Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya. Retrieved January 18, 2010 from http://rusc.uoc.edu/ojs/index.php/rusc/article/view/v7n1_castano/v7n1_castano
Cerrillo i Martínez, A. (2024). “El fomento de la integridad académica en tiempos de la inteligencia artificial generativa”. In
Docencia y Derecho, (24), 17-39. Córdoba: Universidad de Córdoba. Retrieved April 11, 2025 from https://doi.org/10.21071/redd.vi24.18057
Cerrillo i Martínez, A. (2006). “La evaluación por competencias”. In Batlle, A., Borge, R., Cardenal, A.S., Cerrillo i Martínez, A., Delgado García, A.M., Fabra, P., Fernández Palma, R., García Albero, J., Padró-Solanet Grau, A., Peguera Poch, M., Peña-López, I., Sánchez, V.M., Salomón, L., Vilasau, M. & Xalabarder, R.,
Enseñar Derecho en la Red: Un Paso Adelante en la Construcción del Espacio Europeo de Educación Superior. Barcelona: Bosch.
Chatti, M.A., Anggraeni, Jarke, M., Specht, M. & Maillet, K. (2010). “PLEM: a Web 2.0 driven Long Tail aggregator and filter for e-learning”. In
International Journal of Web Information Systems, 6 (1), 5–23. Bradford: Emerald.
Cobo Romaní, C. (2007). “Aprendizaje colaborativo. Nuevos modelos para usos educativos.”. In Cobo Romaní, C. & Pardo Kuklinski, H.,
Planeta Web 2.0. Inteligencia colectiva o medios fast food. Barcelona / México DF: Grup de Recerca d’Interaccions Digitals, Universitat de Vic.
Cobo Romaní, C. & Moravec, J.W. (2011). Aprendizaje Invisible. Hacia una nueva ecología de la educación. Barcelona: Laboratori de mitjans interactius. Publicacions i edicions de la Universitat de Barcelona.
Cobo Romaní, C. & Pardo Kuklinski, H. (2007). Planeta Web 2.0. Inteligencia colectiva o medios fast food. Barcelona / México DF: Grup de Recerca d’Interaccions Digitals, Universitat de Vic. Retrieved October 15, 2007 from http://www.planetaweb2.net/
Colley, H., Hodkinson, P. & Malcolm, J. (2002). Non-formal learning: mapping the conceptual terrain. A consultation report. Leeds: University of Leeds Lifelong Learning Institute.
Collins, A. & Halverson, R. (2009). “The second educational revolution: rethinking education in the age of technology”. In
Journal of Computer Assisted Learning, 26 (1), 18–27. Boston: Blackwell.
Committee of Inquiry into the Changing Learner Experience (2009). Higher Education in a Web 2.0 World. Bristol: JISC. Retrieved May 18, 2009 from http://www.jisc.ac.uk/media/documents/publications/heweb20rptv1.pdf
Complicity: An International Journal of Complexity and Education . Edmonton: University of Alberta. Retrieved July 10, 2022 from https://journals.library.ualberta.ca/complicity/index.php/complicity
Computers & Education . London: Elsevier. http://www.elsevier.com/locate/compedu
Comunicación y Pedagogía . Barcelona: Centro de Comunicación y Pedagogía. http://www.comunicacionypedagogia.com/publi/cyp.htm
Consell Escolar de Catalunya (1994). Calendari i jornada escolars. Document 2/1994. Barcelona: Generalitat de Catalunya.
Consell Escolar de Catalunya (2002). Calendari i jornada escolars. Document 6/2002. Barcelona: Generalitat de Catalunya.
Consorci per a la Formació Contínua de Catalunya (2023). Model de qualitat per a la formació contínua per a persones ocupades a Catalunya. Barcelona: Conforcat. Retrieved March 14, 2024 from https://conforcat.gencat.cat/web/.content/documents/Model-qualitat/Model-de-qualitat.pdf
Cortesi, S., Haduong, P., Gasser, U., Aricak, O.T., Saldaña, M. & Lerner, Z. (2014). Youth Perspectives on Tech in Schools: From Mobile Devices to Restrictions and Monitoring. Research Publication No. 2014-3. Cambridge: Berkman Center for Internet and Society at Harvard University. Retrieved June 20, 2014 from http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2378590
CRUE (2024). La inteligencia artificial generativa en la docencia universitaria. Madrid: CRUE. Retrieved March 16, 2024 from https://www.crue.org/wp-content/uploads/2024/03/Crue-Digitalizacion_IA-Generativa.pdf
Cuadernos de Pedagogía . Las Rozas: Wolters Kluwer.
Cuban, L. (2001). Oversold and Underused: Computers in the Classroom. Cambridge: Harvard University Press.
Culinary Institute of Barcelona (2023). openCIB. Guía de formación para empresas. Barcelona: Culinary Institute of Barcelona.
D'Antoni, S. & Savage, C. (Eds.) (2009). Open Educational Resources: Conversations in Cyberspace. Paris: UNESCO. Retrieved May 23, 2011 from http://oerwiki.iiep.unesco.org/index.php/Open_Educational_Resources:_Conversations_in_Cyberspace
D'Antoni, S. (Ed.) (2008). Open Educational Resources: the Way Forward. Paris: UNESCO. Retrieved May 23, 2011 from http://oerwiki.iiep.unesco.org/images/4/46/OER_Way_Forward.pdf
Dalmau Ibàñez, Ò. (2021). Learning Metamorphosis. De la formación corporativa al aprendizaje informacional. Barcelona: FiAD. Retrieved September 12, 2021 from https://www.foroaprendizaje.org/wp-content/uploads/2021/05/Plano_OSCAR-14-plecsFIAD-1.pdf
Daniela, L. (Ed.) (2020). Innovations, Technologies and Research in Education, 2019. Proceedings of ATEE Spring Conference. Latvia: University of Latvia. Retrieved March 24, 2020 from https://doi.org/10.22364/atee.2019.itre
Daniels, H., Cole, M. & Wertsch, J.V. (2007). The Cambridge Companion to Vygotsky. New York: Cambridge University Press.
de Haro Ollé, J.J. Educativa. Blog sobre calidad e innovación en educación secundaria. [online]: Juan José de haro.
de Haro Ollé, J.J. (2011). “Mapas conceptuales sobre microblogging educativo”. In de Haro Ollé, J.J.,
Educativa. Blog sobre calidad e innovación en educación secundaria, Domingo 3 de abril de 2011. [online]: Juan José de haro. Retrieved April 03, 2011 from http://jjdeharo.blogspot.com/2011/04/mapas-conceptuales-sobre-microblogging.html
de Haro Ollé, J.J. (2010). Redes sociales en educación. Ponencia para la Jornada Educar para la Comunicación y la Cooperación Social, Universidad de Navarra, 28 de mayo de 2010. [online]: EDUCATIVA.
de Lima, J.Á. (2010). “Thinking more deeply about networks in education”. In
Journal of Educational Change, 11 (1), 1-21. New York: Springer.
De Trincheria, I., Barrio Ricart, A. & Martínez Simón, S. (2021). Les competències dels formadors interns en l’àmbit de l’execució penal del Departament de Justícia de la Generalitat de Catalunya. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/971
de Vries, F., Attwell, G., Elferink, R. & Tödt, A. (Eds.) (2005). Open Source for Education in Europe. Research & Practise. Conference proceedings. Heerlen, the Netherlands, November 14 and 15, 2005. Heerlen: Open University of the Netherlands. Retrieved November 21, 2011 from http://dspace.ou.nl/bitstream/1820/483/1/OSS_Europe_devries_attwell_elferink_toedt.pdf
De Waard, I. (2016). Self-directed learning of adult experienced online learners enrolled in FutureLearn MOOCs. Milton Keynes: Open University. Retrieved October 02, 2016 from https://www.academia.edu/28760942/Self-Directed_Learning_of_Experienced_Adult_Online_Learners_Enrolled_in_FutureLearn_MOOCs
del Río, P. & Álvarez, A. (2007). “Inside and Outside the Zone of Proximal Development: An Ecofunctional Reading of Vygotsky”. In Daniels, H., Cole, M. & Wertsch, J.V.,
The Cambridge Companion to Vygotsky, Chapter 11, 276-303. New York: Cambridge University Press.
Dewey, J. (1937). “Democracy and Educational Administration”. In
The Education Digest, 2 (8), 1-3. Ann Arbor: Prakken Publications.
Díaz-Gibson, J., Civís Zaragoza, M., Longás Mayayo, J. & Riera, J. (2017). Projectes d’innovació educativa comunitària: ingredients d’èxit i reptes. Informes breus #64. Barcelona: Fundació Jaume Bofill.
Díaz-Gibson, J., Civís Zaragoza, M., Longás Mayayo, J. & López Murat, A.M. (2010). “The Study of Educative Network Organizations in the City of Barcelona: The Nou Barris District”. In
International Journal of Knowledge Society Research, 1 (2), 26-37. Hershey: IGI Global. Retrieved December 26, 2020 from https://www.igi-global.com/journal/international-journal-knowledge-society-research/1180
Diller, A. (1996). The Gender Question In Education. Theory, Pedagogy & Politics. New York: Routledge. Retrieved May 25, 2020 from https://doi.org/10.4324/9780429496530
Docencia y Derecho . Córdoba: Universidad de Córdoba.
Domínguez Figaredo, D. & Gil Jaurena, I. (2011). Acreditación de aprendizajes en escenarios formativos abiertos: Aproximación conceptual al modelo de los 'badges'. XII Congreso Internacional de Teoría de la Educación, 20-22 octubre 2011. Barcelona: Universitat de Barcelona.
Downes, S. (2020). Being There: What Presence Means in the Digital World. CIET EnPED 2020, Brazil, via video recording, Lecture, Aug 31, 2020. São Paulo?: Stephen Downes. Retrieved September 01, 2020 from https://www.downes.ca/presentation/526
Downes, S. (2025). Connectivism and Artificial Intelligence in education. 3rd International Virtual Congress on Research, Innovation, and Educational Technology in Pre-University and High School Education, Universidad Nacional Autónoma de México. May 16, 2025. Mexico DF: Stephen Downes. Retrieved June 01, 2025 from https://www.downes.ca/presentation/591
Downes, S. (2014). Creating a Learning Network. Keynote presentation delivered to ABED (Brazilian Association of Distance Education). Curitiba: Stephen Downes. Retrieved October 09, 2014 from http://www.downes.ca/presentation/349
Downes, S. (2015). Designing Personal Learning Environments. Moncton: Stephen Downes. Retrieved September 14, 2015 from https://docs.google.com/document/d/1w39qKDxRZx8oxfhgOXDg9-XyfhKvCfE73j0kPzB3xsI/edit
Downes, S. (2016). Developing a Personal Learning Infrastructure. OEB 2016, Berlin, Germany, Online Educa Berlin, November 30, 2016. Berlin: Stephen Downes. Retrieved December 10, 2016 from http://www.downes.ca/presentation/465
Downes, S. (2005). “e-Learning 2.0”. In
eLearn Magazine, 10/17/05. New York: Association for Computing Machinery. Retrieved June 25, 2007 from http://www.elearnmag.org/subpage.cfm?section=articles&article=29-1
Downes, S. (2004). “Educational Blogging”. In
Educause Review, September/October 2004, vol. 39 (5), 14–26. Boulder: Educause. Retrieved April 25, 2005 from http://www.educause.edu/pub/er/erm04/erm0450.asp
Downes, S. (2016). Personal learning environments and technologies. Impuls, Berlin, Germany, Cornelsen Publishing, November 30, 2016. Berlin: Stephen Downes. Retrieved December 10, 2016 from http://www.downes.ca/presentation/464
Downes, S. (2008). “The Future of Online Learning: Ten Years On”. In Downes, S.,
Half an Hour, Sunday, November 16, 2008. Moncton: Stephen Downes. Retrieved November 17, 2008 from http://halfanhour.blogspot.com/2008/11/future-of-online-learning-ten-years-on_16.html
Downes, S. (2016). Theories of learning – epistemology of connectivism. Regional Forum on ICTs in Higher Education of the Arab States, Beirut, Lebanon, UNESCO. Moncton: Stephen Downes. Retrieved November 08, 2016 from http://www.downes.ca/presentation/413
Duart, J.M. & Sangrà, A. (Coords.) (2000). Aprender en la virtualidad. Barcelona: Gedisa, Universitat Oberta de Catalunya.
Duart, J.M. & Sangrà, A. (2000). “Formación universitaria por medio de la web: un modelo integrador para el aprendizaje superior”. In Duart, J.M. & Sangrà, A. (Coords.),
Aprender en la virtualidad, Capítulo 1, 7-33. Barcelona: Gedisa, Universitat Oberta de Catalunya.
Duart, J.M., Castaño, J., Gil, M. & Pujol, M. (2008). Universitat i Societat Xarxa: Usos d’Internet en el sistema educatiu superior de Catalunya (Volum I). Informe Final de Recerca. Barcelona: UOC. Retrieved March 31, 2008 from http://www.uoc.edu/in3/pic/cat/pdf/pic_universitat2_volum1.pdf
Duart, J.M., Castaño, J., Gil, M. & Pujol, M. (2008). Universitat i Societat Xarxa: Usos d’Internet en el sistema educatiu superior de Catalunya (Volum II). Informe Final de Recerca. Barcelona: UOC. Retrieved March 31, 2008 from http://www.uoc.edu/in3/pic/cat/pdf/pic_universitat2_volum2.pdf
Dumont, H., Istance, D. & Benavides, F. (Coords.) (2010). The Nature of Learning. Using Research to Inspire Practice. Paris: OECD. Retrieved October 28, 2015 from http://dx.doi. org/10.1787/9789264086487-en
Echeverría, J. (2000). “Educación y tecnologías telemáticas”. In
Revista Iberoamericana de Educación, (24). Madrid: OEI.
Economica . London: Blackwell.
Economics of Education Review . London: Elsevier. Retrieved March 27, 2017 from https://www.journals.elsevier.com/economics-of-education-review
Educació Social. Revista d'Intervenció Sòcioeducativa . Barcelona: Universitat Ramon Llull. http://www.raco.cat/index.php/EducacioSocial
Educación Social. Revista de Intervención Socioeducativa . Barcelona: Universitat Ramon Llull. http://www.raco.cat/index.php/EducacionSocial
Education Endowment Foundation & The Sutton Trust (2014). Sutton Trust - EEF Teaching and Learning Toolkit. October 2014. London: Education Endowment Foundation, The Sutton Trust.
Education in the Knowledge Society . Salamanca: Universidad de Salamanca. Retrieved June 10, 2019 from http://revistas.usal.es/index.php/eks/
Education Policy Analysis Archives . Tempe: Arizona State University. Retrieved August 12, 2022 from https://epaa.asu.edu/index.php/epaa/index
Educational Leadership . Alexandria: ASCD. http://www.ascd.org/portal/site/ascd/menuitem.a4dbd0f2c4f9b94cdeb3ffdb62108a0c/
Educational Policy . London: SAGE Publications. http://epx.sagepub.com/
Educational Research Review . http://www.elsevier.com/locate/edurev. London: Elsevier.
Educational Theory . Indianapolis: Wiley, American Society for Public Administration. Retrieved June 25, 2025 from https://onlinelibrary.wiley.com/journal/17415446
Educause Quarterly . Boulder: Educause. https://www.educause.edu/
Educause Review . Boulder: Educause Review. https://www.educause.edu/
EducaWeb . Retrieved September 04, 2006 from http://www.educaweb.com/
Eggers, W.D., Titus, A. & Datar, A. (2022). The future of learning in government. Delotitte Insights, 26 October 2022. London: Delotte. Retrieved October 30, 2022 from https://www2.deloitte.com/us/en/insights/industry/public-sector/future-of-learning-and-development.html
eLC Research Paper Series . Barcelona: UOC. http://journals.uoc.edu/ojs/index.php/elcrps/
empirica (2006). Benchmarking Access and Use of ICT in European Schools 2006. Brussels: European Commission. Retrieved October 17, 2009 from http://ec.europa.eu/information_society/eeurope/i2010/docs/studies/final_report_3.pdf
Enjuanes, J. & Morata, T. (2019). “Modelos penitenciarios educativos como base del éxito en la reinserción social de las personas privadas de libertad”. In
Boletín Criminológico, (187). Málaga: Instituto andaluz interuniversitario de Criminología. Retrieved May 24, 2020 from http://www.boletincriminologico.uma.es/boletines/187.pdf
Escola d'Administració Pública de Catalunya (2010). Diagnosi de necessitats formatives en institucions públiques. Eines per als recursos humans, 8. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved March 30, 2024 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/08_diagnosi_necessitats_formatives/docs/diagnosi_necessitat_formatives.pdf
Escola d'Administració Pública de Catalunya (2020). Diccionari de competències dels càrrecs de comandament i llocs singulars de la Generalitat de Catalunya. Eines per als recursos humans, 1. 2a edició. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved July 05, 2021 from https://hdl.handle.net/20.500.14227/47
Escola d'Administració Pública de Catalunya (2017). Escoles de Capacitació Europees. Una anàlisi comparativa. [mimeo]. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya.
Escola d'Administració Pública de Catalunya (2024). Guia per a la definició de marcs competencials. Eines per als recursos humans, 13. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved February 07, 2024 from https://hdl.handle.net/20.500.14227/868
Escola d'Administració Pública de Catalunya (2024). Guia per a la gestió del coneixement crític a les administracions públiques de Catalunya. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved November 22, 2024 from https://hdl.handle.net/20.500.14227/3492
Escola d'Administració Pública de Catalunya (2024). Retribucions per a les activitats de l'EAPC 1/1/2022. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved December 22, 2024 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/lescola/que_fem/barems_retributius/barems_vigents.pdf
Escola Nova 21 (2016). El marc comú d’escola avançada. Les característiques que tota escola avançada ha de tenir. Barcelona: Escola Nova 21. Retrieved December 13, 2016 from http://www.escolanova21.cat/marc-escola-avancada/
Esping-Andersen, G. (2008). “Childhood investments and skill formation”. In Esping-Andersen, G.,
Childhood investments and skill formation, 15 (1), 19-44. New York: Springer.
Esposito, A. (2014). The transition ‘from student to researcher’ in the digital age: Exploring the affordances of emerging ecologies of the PhD e-researchers. Barcelona: UOC. Retrieved October 24, 2016 from http://hdl.handle.net/10803/290995
Esteve-Mon, F.M., Castañeda, L. & Adell, J. (2018). “Un Modelo Holístico de Competencia Docente para el Mundo Digital”. In
Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado, 91 (32.1), 105-116. Zaragoza: Universidad de Zaragoza. Retrieved August 28, 2022 from https://www.redalyc.org/journal/274/27454937017/html/
European Commission (2008). The use of ICT to support innovation and lifelong learning for all - A report on progress. Brussels: European Commission. Retrieved March 01, 2009 from http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-programme/doc/sec2629.pdf
European Committee of the Regions (2020). Mind the Digital Gap. Brussels: European Committee of the Regions. Retrieved December 07, 2020 from https://cor.europa.eu/en/events/Documents/4339%20Y-Factor%20-%20handbook%20WEB%20200dpi.pdf
European Institute of Public Administration (2024). Análisis de la Estrategia de Aprendizaje 2023-2024 del INAP. Madrid: EIPA. Retrieved December 12, 2024 from https://www.inap.es/documents/10136/1720719/Informe+Final+Estrategia+23-24/1c753b1a-89ce-6db6-8b12-f4a5af416b72
European Journal of Teacher Education . Abingdon: Taylor & Francis. Retrieved August 30, 2022 from https://www.tandfonline.com/journals/cete20
Evaluar . Córdoba: Universidad Nacional de Córdoba.
Evans, V. (2007). Networks, Connections and Community: Learning with Social Software. Brisbane: Australian Flexible Learning Framework. Retrieved November 20, 2007 from http://www.flexiblelearning.net.au/flx/webdav/site/flxsite/users/cpickles/public/Final_Report_Social_Software_for_Learning17April.pdf
Farrell, G. & Isaacs, S. (2007). Survey of ICT and Education in Africa. Washington, DC: The World Bank. Retrieved September 10, 2007 from http://www.infodev.org/en/Publication.354.html
Farrell, G., Isaacs, S. & Trucano, M. (2007). Survey of ICT and Education in Africa. Volume 2: 53 Country Reports. Washington, DC: The World Bank. Retrieved January 04, 2008 from http://www.infodev.org/en/Publication.354.html
Fernández Enguita, M. (2000). La hora de la escuela. Análisis y valoración de los procesos, los efectos y las opciones de la implantación de la jornada continua. Salamanca: Universidad de Salamanca.
Fernández Enguita, M. (2001). La jornada escolar. Madrid: Ariel Educación.
Fernández Enguita, M. & Vázquez Cupeiro, S. (2016). La larga y compleja marcha del CLIP al CLIC. Madrid: Fundación Telefónica, Editorial Ariel.
Fernández Enguita, M. (1999). “La organización escolar: agregado, estructura y sistema”. In
Revista de Educación, (320), 255-267. Madrid: Ministerio de Educación, Cultura y Deporte. Retrieved March 23, 2017 from http://www.mecd.gob.es/dctm/revista-de-educacion/articulosre320/re3201207982.pdf?documentId=0901e72b81270867
Fernández Enguita, M. (2007). “Redes para la innovación educativa”. In
Cuadernos de Pedagogía, (374), 26-30. Las Rozas: Wolters Kluwer.
Fernández Enguita, M. (2002). “Yo, nosotros, todos: autonomía profesional, organización flexible y escuela-red”. In
Cuadernos de Pedagogía, (317), 88-92. Las Rozas: Wolters Kluwer.
Ferrer Puig, M., Martínez Simón, S., Barrio Ricart, A. & Jambrina Gato, I. (2019). Competències professionals i formació especialitzada dels comandaments intermedis en l’àmbit de serveis penitenciaris. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/990
Ferrer Puig, M., Martínez Simón, S., Roca Bertran, M. & Jambrina Gato, I. (2019). Competències professionals i formació especialitzada dels pedagogs en l’àmbit de serveis penitenciaris. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/993
Ferrero, M., Gortazar, L. & Martínez, Á. (2022). Jornada escolar continua: Cómo la pandemia está acelerando un modelo social y educativo regresivo. EsadeEcPol Brief #26 Mayo 2022. Barcelona: ESADE. Retrieved May 14, 2022 from https://www.esade.edu/ecpol/wp-content/uploads/2022/05/AAFF_ESP_EsadeEcPol_Brief26_Jornada-Escolar_v2-1.pdf
Fini, A. (2009). “The Technological Dimension of a Massive Open Online Course: The Case of the CCK08 Course Tools”. In
International Review of Research in Open and Distributed Learning, 12 (1). Edmonton: Athabasca University. Retrieved November 21, 2009 from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/643/1402
Fisas, F. & Balagué Puxan, F. (2020). #CookingTomorrow. Aprendiendo el futuro. Barcelona: Culinary Institute of Barcelona. Retrieved September 05, 2023 from https://landing.cib.education/cookingtomorrow-aprendiendo-el-futuro-de-la-educacion
Fisher III, W.W. & McGeveran, W. (2006). The Digital Learning Challenge: Obstacles to Educational Uses of Copyrighted Material in the Digital Age. Cambridge: Berkman Center for Internet and Society. Retrieved August 17, 2006 from http://cyber.law.harvard.edu/media/files/copyrightandeducation.html
Franklin, T. & Van Harmelen, M. (2007). Web 2.0 for Learning and Teaching in Higher Education. London: The Observatory of Borderless Higher Education. Retrieved May 14, 2008 from http://www.obhe.ac.uk/resources-new/pdf/651.Pdf
Frankowski, A., van der Steen, M., Bressers, D., Schulz, M., Shewbridge, C., Fuster, M. & Rouw, R. (2018). Dilemmas of central governance and distributed autonomy in education. OECD Education Working Papers No. 189. Paris: OECD Publishing. Retrieved June 20, 2025 from https://dx.doi.org/10.1787/060260bf-en
Freire, P. (1970). Pedagogia do oprimido. Rio de Janeiro: Paz e Terra.
Fuchs, T. & Wößmann, L. (2005). Computers and Student Learning: Bivariate and Multivariate Evidence on the Availability and Use of Computers at Home and at School. Ifo Working Paper No. 8. Munich: CESifo Group. Retrieved July 17, 2010 from http://www.cesifo-group.de/pls/guest/download/Ifo%20Working%20Papers%20(seit%202005)/IfoWorkingPaper-8.pdf
Fundació Jaume Bofill (2020). Com transformar el sistema educatiu. 15 mesures de política pública. Eleccions al Parlament 2021. Barcelona: Fundació Jaume Bofill. Retrieved January 30, 2021 from https://fundaciobofill.cat/uploads/docs/w/u/z/jw4-fbofill_propostes_transformar_digital.pdf
Fundación Orange (2016). La transformación digital del sector educación. Madrid: Fundación Orange. Retrieved November 17, 2016 from http://www.fundacionorange.es/wp-content/uploads/2016/11/eE_La_transformacion_digital_del_sector_educacion-1.pdf
Gaible, E. (2008). Survey of ICT and Education in the Caribbean: A summary report, Based on 16 Country Surveys. Washington, DC: infoDev. Retrieved March 04, 2009 from http://www.infodev.org/en/Publication.441.html
Gairín Sallán, J. & López-Crespo, S. (Coords.) (2023). Aprendizaje e inteligencia colectiva en las organizaciones después de la pandemia. Madrid: Praxis-La Ley.
Gairín Sallán, J., Suárez, C.I. & Díaz-Vicario, A. (2020). La nueva gestión del conocimiento. Madrid: Wolters Kluwer.
Gallardo, V. (2023). Aprender es cambiar. La pirámide de las habilidades. Barcelona: Profit.
García González, I., Peña-López, I., Johnson, L., Smith, R., Levine, A. & Haywood, K. (2010). Informe Horizon: Edición Iberoamericana 2010. Austin: New Media Consortium. Retrieved August 24, 2010 from http://www.nmc.org/pdf/2010-Horizon-Report-ib.pdf
Garcia, E., Elbeltagi, I., Brown, M. & Dungay, K. (2014). “The implications of a connectivist learning blog model and the changing role of teaching and learning”. In
British Journal of Educational Technology, Articles in Press. London: Wiley-Blackwell.
Garicano, L. (2025). “To win the war for talent, free the universities”. In
Silicon Continent, Apr 02, 2025. [online].
Generalitat de Catalunya (2024). La intel·ligència artificial en l’educació. Orientacions i recomanacions per al seu ús als centres. Barcelona: Generalitat de Catalunya.
Generalitat de Catalunya (2023). Marc de les competències professionals docents. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved February 01, 2024 from https://hdl.handle.net/20.500.12694/3632
Generalitat de Catalunya (2020). Impacte de la política de preus per renda de la Generalitat de Catalunya, beques i desigualtats socioeconòmiques en el sistema universitari de Catalunya. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved March 13, 2021 from http://universitatsirecerca.gencat.cat/web/.content/16_sur_en_xifres/Documents/informe_preus_publics_i_beques_ajut_economic.pdf
Generalitat de Catalunya (2009). Definició de l'àmbit funcional: Comunicació, atenció a la ciutadania i gestió del coneixement. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/comunicaci__atenci__a_la_ciutadania_i_gesti__del_coneixement.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Comunicació, atenció a la ciutadania i gestió del coneixement. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup C. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_c/comunicaci__atenci__a_la_ciutadania_i_gesti__del_coneixement_grup_c.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Econòmic. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/econ_mic.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Econòmic. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup C. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_c/econ_mic_grup_c.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Estadística, Anàlisi i Planificació. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/estad_stica_an_lisi_i_planificaci_.pdf
Generalitat de Catalunya (2009). Definició de l'àmbit funcional: Execució penal. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/mem_tec_def_ambit_func_execuciopenal.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Genèric de gestió administrativa. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/gen_ric_de_gesti__administrativa.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Genèric de gestió administrativa. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup C. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_c/gen_ric_de_gesti__administrativa_grup_c.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Gestió del Medi. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/gesti__del_medi.pdf
Generalitat de Catalunya (2009). Definició de l'àmbit funcional: Gestió documental, patrimonial i cultural. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/mem_tec_def_ambit_func_gestiodocumental_patrimonial_cultural.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Indústria i energia. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/ind_stria_i_energia.pdf
Generalitat de Catalunya (2009). Definició de l'àmbit funcional: Jurídic. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/mem_tec_def_ambit_func_juridic.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Ordenació Territorial, infraestructures i edificació. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/ordenaci__territorial__infraestructures_i_edificaci_.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Polítiques Socials i d'Igualtat. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/mem_tec_def_ambit_func_politiquessocials_igualtat.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Prevenció, Seguretat i Salut laboral. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/prevenci___seguretat_i_salut_laboral.pdf
Generalitat de Catalunya (2009). Definició de l'àmbit funcional: Recursos humans i organització. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/recursos_humans_i_organitzaci_.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Recursos humans i organització. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup C. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_c/recursos_humans_i_organitzaci__grup_c.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Salut. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/salut.pdf
Generalitat de Catalunya (2010). Definició de l'àmbit funcional: Unió Europea, Internacional i Cooperació. Memòries tècniques de definició dels àmbits funcionals del Grup A, subgrups A1 i A2. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved April 09, 2022 from https://eapc.gencat.cat/web/.content/home/publicacions/col_leccio_eines_per_als_recursos_humans/03._guia_per_identificar_i_definir_perfils_competencials_per__mbits_funcionals/memories_tecniques_definicio_ambits_funcionals/memories_tecniques_grup_a/ue__internacional_i_cooperaci_.pdf
Generalitat de Catalunya (Ed.) (2010). El projecte eduCAT1x1. Una aproximació en la perspectiva de les directores i directors de centres participants (curs 2009-2010). Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved July 08, 2010 from http://www20.gencat.cat/docs/Educacio/Home/Consell%20superior%20d%27avalua/Pdf%20i%20altres/Static%20file/eduCAT1x1.pdf
Generalitat de Catalunya (Ed.) (2003). Relació de competències bàsiques. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved March 19, 2006 from http://www.gencat.net/educacio/csda/actuacions/est_fin/docs/relacio_cb.pdf
Gisbert Cervera, M. & Esteve-Mon, F.M. (2011). “Digital learners: la competencia digital de los estudiantes universitarios”. In
La Cuestión Universitaria, (7), 48-59. Madrid: Universidad Politécnica de Madrid. Retrieved April 01, 2012 from http://www.lacuestionuniversitaria.upm.es/web/articulo.php?id_articulo=83
Goddard, Y.L., Goddard, R.D. & Tschannen-Moran, M. (2007). “A Theoretical and Empirical Investigation of Teacher Collaboration for School Improvement and Student Achievement in Public Elementary Schools”. In
Teachers College Record, 109 (4), 877–896. New York: Columbia University.
González Motos, S. (2023). Diagnosi per al Pla de recerca educativa de Catalunya. Document per al debat. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved February 28, 2023 from https://projectes.xtec.cat/recerca-educativa/wp-content/uploads/usu2355/2023/03/Diagnosi_Pla_Recerca_accessibilitat_DEF.pdf
Gordó i Aubarell, G. (2010). Centros educativos: ¿Islas o Nodos?. Barcelona: Editorial Graó.
Gray, K., Kennedy, G., Waycott, J., Dalgarno, B., Bennett, S., Chang, R., Judd, T., Bishop, A., Maton, K. & Krause, K. (2009). Educating the Net Generation. A Toolkit of Resources for Educators in Australian Universities. Strawberry Hills: Australian Learning and Teaching Council. Retrieved June 20, 2009 from http://www.netgen.unimelb.edu.au/downloads/toolkit/NetGenToolkit.pdf
Gray, L., Thomas, N. & Lewis, L. (2010). Educational Technology in U.S. Public Schools: Fall 2008. Washington, DC: IES/NCES. Retrieved October 27, 2010 from http://nces.ed.gov/pubs2010/2010034.pdf
Gray, L., Thomas, N. & Lewis, L. (2010). Teachers’ Use of Educational Technology in U.S. Public Schools: 2009. Washington, DC: IES/NCES. Retrieved October 27, 2010 from http://nces.ed.gov/pubs2010/2010040.pdf
Green, H. (2007). Their Space. Education for a Digital Generation. London: Demos. Retrieved July 13, 2007 from http://www.demos.co.uk/files/Their%20space%20-%20web.pdf
Greenhow, C. & Gleason, B. (2012). “Twitteracy: Tweeting as a New Literacy Practice”. In
The Educational Forum, 76 (4), 463-477. Indianapolis: Kappa Delta Pi. Retrieved October 23, 2012 from http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00131725.2012.709032
Grodecka, K., Wild, F. & Kieslinger, B. (Eds.) (2010). How to Use Social Software in Higher Education. Wien: iCamp project. Retrieved June 01, 2010 from http://www.icamp.eu/wp-content/uploads/2009/01/icamp-handbook-web.pdf
Gros Salvat, B., Lara Navarra, P., García González, I., Mas García, X., López Ruiz, J., Maniega-Legarda, D. & Martínez, T. (2009). El model educatiu de la UOC: evolució i perspectives. Barcelona: UOC. Retrieved May 09, 2011 from http://hdl.handle.net/10609/7261
Gros Salvat, B. & Suárez-Guerrero, C. (Eds.) (2017). Pedagogía red. Una educación para tiempos de Internet. Barcelona: Octaedro - ICE UAB.
Gros Salvat, B., Lara Navarra, P., García González, I., Mas García, X., López Ruiz, J., Maniega-Legarda, D. & Martínez, T. (2009). The UOC’s educational model. Evolution and future perspectives. Barcelona: UOC. Retrieved May 09, 2011 from http://hdl.handle.net/10609/7263
Guerreiro, S. (Ed.) (2017). Pedagogical Knowledge and the Changing Nature of the Teaching Profession. Paris: OECD Publishing. Retrieved February 24, 2017 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264270695-en
Haddad, W.D. & Draxler, A. (Eds.) (2002). Technologies for Education: Potential, Parameters, and Prospects. Washington, D.C.: AED. Retrieved December 20, 2006 from http://ict.aed.org/infocenter/pdfs/TechEdBook.pdf
Hargreaves, D.H. (2003). Education Epidemic. Transforming Secondary Schools Through Innovation Networks. London: Demos.
Hase, S. & Kenyon, C. (2000). “From Andragogy to Heutagogy”. In
ultiBASE In-Site, December 2000. Melbourne: RMIT.
Hase, S. & Kenyon, C. (2007). “Heutagogy: A Child of Complexity Theory”. In
Complicity: An International Journal of Complexity and Education, 4 (1), 111-118. Edmonton: University of Alberta. Retrieved July 10, 2022 from https://doi.org/10.29173/cmplct8766
Hatakka, M. (2009). “Build it and They Will Come? – Inhibiting Factors for Reuse of Open Content in Developing Countries”. In
The Electronic Journal of Information Systems in Developing Countries, 37 (5), 1-16. Kowloon Tong: EJISDC. Retrieved April 21, 2009 from http://www.ejisdc.org/ojs2/index.php/ejisdc/article/viewFile/545/279
Helsper, E.J. & Eynon, R. (2010). “Digital natives: where is the evidence?”. In
British Educational Research Journal, 36 (3), 503-520. London: Routledge.
Herrero García, O. & Dalmau Ibàñez, Ò. (2023). “Transición hacia un nuevo modelo de aprendizaje y desarrollo”. In Gairín Sallán, J. & López-Crespo, S. (Coords.),
Aprendizaje e inteligencia colectiva en las organizaciones después de la pandemia, Capítulo 3.3, 137-151. Comunicación en el Simposio "De la función pública al Servicio público: hacia un nuevo modelo de aprendizaje y desarrollo" del VII Congreso Internacional EDO 2023, 18/05/2023. Madrid: Praxis-La Ley.
Hollow, D. (2008). Low-cost laptops for Education in Ethiopia. Summary of Addis Ababa Implementation Report, September – December 2007. [mimeo]. Retrieved October 14, 2009 from http://www.gg.rhul.ac.uk/ict4d/workingpapers/Hollowlaptops.pdf
Hollow, D. (2009). The XO Laptop in Ethiopia: Reflections on Assessing Impact. Presentation for the Africa Gathering conference, London 2009. [mimeo].
Holmes, W., Persson, J., Chounta, I., Wasson, B. & Dimitrova, V. (2022). Artificial Intelligence and Education. A critical view through the lens of human rights, democracy and the rule of law. Strasbourg: Council of Europe. Retrieved February 26, 2024 from https://rm.coe.int/artificial-intelligence-and-education-a-critical-view-through-the-lens/1680a886bd
Horrigan, J.B. (2016). Lifelong Learning and Technology. Washington, DC: Pew Internet & American Life Project. Retrieved April 15, 2016 from http://www.pewinternet.org/2016/03/22/lifelong-learning-and-technology/
Huang, J. & Russell, S. (2006). “The digital divide and academic achievement”. In
The Electronic Library, 24 (2), 160-173. [online]: Emerald.
Huang, W.D. & Nakazawa, K. (2010). “An empirical analysis on how learners interact in wiki in a graduate level online course”. In
Interactive Learning Environments, 18 (3), 233-244. London: Routledge.
Iber. Didáctica de las Ciencias Sociales, Geografía e Historia . Barcelona: Graó. http://dialnet.unirioja.es/servlet/revista?tipo_busqueda=CODIGO&clave_revista=672
Illich, I. (1971). Deschooling Society. New York: Harper & Row.
in education . Regina: University of Regina. http://www.ineducation.ca
Inamorato dos Santos, A., Punie, Y. & Castaño, J. (2016). Opening up Education: A Support Framework for Higher Education Institutions. JRC Science for Policy Report, EUR 27938 EN. Seville: JRC. Retrieved November 14, 2016 from http://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC101436/jrc101436.pdf
Innovate . North Miami Beach: Nova Southeastern University.
Instituto Canario de Administración Pública (2016). Protocolo de actuación de las Comunidades de Aprendizaje Profesional (CAP). Santa Cruz de Tenerife: Instituto Canario de Administración Pública. Retrieved October 31, 2023 from http://www.gobiernodecanarias.org/cmsgobcan/export/sites/icap/galerias/documentos_descarga/PROTOCOLO_CAP.pdf
Instituto Nacional de Administración Pública (2021). Presente y perspectivas de futuro de la formación y el aprendizaje en las Administraciones públicas. Madrid: Instituto Nacional de Administración Pública. Retrieved September 11, 2021 from https://www.inap.es/documents/10136/1677496/PagInicia-Presente-y-perspectivas-de-futuro-de-la-formacion.pdf/e868b744-f129-539e-2ec4-739b2f4295c5
Interactive Learning Environments . London: Routledge. http://www.informaworld.com/smpp/title~content=t716100701~db=all
International Journal for Innovation and Quality and in Learning . Brussels: EFQUEL. http://innoqual.efquel.org/
International Journal of Education and Development using Information and Communication Technology . Barbados: The University of the West Indies. http://ijedict.dec.uwi.edu//index.php
International Journal of Educational Research . http://www.elsevier.com/locate/ijedures. London: Elsevier.
International Journal of Educational Technology in Higher Education . Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya, Universidad de los Andes. Retrieved May 22, 2017 from http://educationaltechnologyjournal.springeropen.com/
International Journal of Web Information Systems . Bradford: Emerald.
International Review of Research in Open and Distributed Learning . Edmonton: Athabasca University. http://www.irrodl.org
International Society for Performance Improvement The Criterion. Silver Spring: ISPI-FRC. http://www.ispi-frc.org/newsletter/
ISO (2018). ISO 21001:2018. Organizaciones educativas — Sistemas de gestión para organizaciones educativas — Requisitos con orientación para su uso. Geneva: ISO. Retrieved July 08, 2025 from https://www.iso.org/obp/ui#iso:std:iso:21001:ed-1:v1:es
Johnson, L., Levine, A. & Smith, R. (2008). The 2008 Horizon Report. Austin: New Media Consortium. Retrieved January 29, 2008 from http://www.nmc.org/pdf/2008-Horizon-Report.pdf
Johnson, L., Levine, A. & Smith, R. (2009). The 2009 Horizon Report. Austin: New Media Consortium. Retrieved January 21, 2009 from http://www.nmc.org/pdf/2009-Horizon-Report.pdf
Johnson, L., Levine, A. & Smith, R. (2010). The 2010 Horizon Report. Austin: New Media Consortium. http://www.nmc.org/pdf/2010-Horizon-Report.pdf
Johnson, L., Levine, A., Smith, R. & Haywood, K. (2010). The 2010 Horizon Report: K-12 Edition. Austin: New Media Consortium. Retrieved April 28, 2010 from http://www.nmc.org/pdf/2010-Horizon-Report-K12.pdf
Johnson, L., Smith, R., Willis, H., Levine, A. & Haywood, K. (2011). The 2011 Horizon Report. Austin: New Media Consortium. Retrieved February 09, 2011 from http://net.educause.edu/ir/library/pdf/HR2011.pdf
Johnson, L., Adams, S. & Haywood, K. (2011). The NMC 2011 Horizon Report: K-12 Edition. Austin: New Media Consortium. Retrieved May 18, 2011 from http://www.nmc.org/pdf/2011-Horizon-Report-K12.pdf
Johnson, L., Adams, S. & Cummins, M. (2012). The NMC Horizon Report: 2012 Higher Education Edition. Austin: New Media Consortium. Retrieved April 10, 2012 from http://net.educause.edu/ir/library/pdf/HR2012.pdf
Johnson, L., Adams, S., Estrada, V. & Freeman, A. (2014). The NMC Horizon Report: 2014 Higher Education Edition. Austin: New Media Consortium. Retrieved February 03, 2014 from http://www.nmc.org/pdf/2010-Horizon-Report.pdf
Johnson, M. & Liber, O. (2008). “The Personal Learning Environment and the human condition: from theory to teaching practice”. In
Interactive Learning Environments, 16 (1), 3-15. London: Routledge.
Joly, A., Maret, P. & Daigremont, J. (2010). “Between social awareness and productivity: Results of a survey about real–time microblogging”. In
First Monday, 15 (11). [online]: First Monday. Retrieved November 29, 2010 from http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/viewArticle/3125/2645
Jones, C. & Shao, B. (2011). The Net Generation and Digital Natives: Implications for Higher Education. Milton Keynes: Open University/Higher Education Academy. Retrieved February 23, 2014 from http://www.heacademy.ac.uk/assets/documents/learningandtech/next-generation-and-digital-natives.pdf
Journal of Computer Assisted Learning . Boston: Blackwell. http://www.ingentaconnect.com/content/bsc/jcal
Journal of Education for International Development . [online]: EQUIP-USAID. http://www.equip123.net/JEID/
Journal of Education Policy . Abingdon: Taylor & Francis. Retrieved January 12, 2017 from http://www.tandfonline.com/loi/tedp20
Journal of Educational Change . New York: Springer. http://link.springer.com/journal/10833
Journal of Formative Design in Learning . Boston: Springer International Publishing.. https://www.springer.com/journal/41686
Journal of Research on Technology in Education . Eugene: ISTE.
Journal of Teacher Education . London: SAGE Publications. Retrieved February 25, 2017 from http://journals.sagepub.com/home/jte
Junco, R., Elavsky, C.M. & Heiberger, G. (2012). “Putting twitter to the test: Assessing outcomes for student collaboration, engagement and success”. In
British Journal of Educational Technology, Articles in Press. London: Wiley-Blackwell.
Junco, R., Heiberger, G. & Loken, E. (2010). “The effect of Twitter on college student engagement and grades”. In
Journal of Computer Assisted Learning, 27 (2), 119–132. Boston: Blackwell.
Kamenetz, A. (2011). Learning, Freedom and the Web. Mountain View: Mozilla. Retrieved January 07, 2012 from http://learningfreedomandtheweb.org/Mozilla_LFW.pdf
Kassens-Noor, E. (2012). “Twitter as a teaching practice to enhance active and informal learning in higher education: The case of sustainable tweets”. In
Active Learning in Higher Education, 13 (1), 9-21. London: SAGE Publications.
Katz, R.N. (Ed.) (2008). The Tower and The Cloud. Boulder: Educause.
Keats, D.W. & Schmidt, J.P. (2007). “The genesis and emergence of Education 3.0 in higher education and its potential for Africa”. In
First Monday, March 2007, 12 (3). [online]: First Monday. Retrieved May 25, 2007 from http://www.firstmonday.org/issues/issue12_3/keats/index.html
Kennedy, G., Dalgarno, B., Bennett, S., Gray, K., Waycott, J., Judd, T., Bishop, A., Maton, K., Krause, K. & Chang, R. (2009). Educating the Net Generation. A Handbook of Findings for Practice and Policy. Strawberry Hills: Australian Learning and Teaching Council. Retrieved June 20, 2009 from http://www.netgen.unimelb.edu.au/downloads/handbook/NetGenHandbookAll.pdf
Knowles, M.S. (1975). Self-directed learning. A guide for learners and teachers. Chicago: Follett Publishing Company.
Kolling, A.L., Weinberger, A. & Niegemann, H. (2022). “Co-designing MOOCs with CoDe-Graph”. In Kolling, A.L., Weinberger, A. & Niegemann, H.,
Co-designing MOOCs with CoDe-Graph, Published: 28 February 2022. Boston: Springer International Publishing.. Retrieved March 07, 2022 from https://doi.org/10.1007/s41686-022-00064-2
Kukulska-Hulme, A., Bossu, C., Charitonos, K., Coughlan, T., Ferguson, R., FitzGerald, E., Gaved, M., Guitert, M., Herodotou, C., Maina, M., Prieto-Blázquez, J., Rienties, B., Sangrà, A., Sargent, J., Scanlon, E. & Whitelock, D. (2022). Innovating Pedagogy 2022. Open University Innovation Report 10. Milton Keynes: The Open University.
Kurshan, B. (2008). “OER Models that Build a Culture of Collaboration: A Case Exemplified by Curriki”. In
eLearning Papers, (10). Barcelona: elearningeuropa.info. Retrieved October 01, 2008 from http://www.elearningeuropa.info/out/?doc_id=15737&rsr_id=16678
La Cuestión Universitaria . Madrid: Universidad Politécnica de Madrid. http://www.lacuestionuniversitaria.upm.es
Lara, T. (2005). “Blogs para educar. Usos de los blogs en una pedagogía constructivista”. In
TELOS, Octubre-Diciembre 2005, (65 Segunda época). Madrid: Fundación Telefónica. Retrieved October 24, 2007 from http://sociedadinformacion.fundacion.telefonica.com/telos/articulocuaderno.asp@idarticulo=2&rev=65.htm
Lažetić, P., Souto-Otero, M., Shields, R., Inamorato dos Santos, A., Castaño, J. & Punie, Y. (2016). OpenCases: catalogue of mini cases on open education in Europe. JRC Science for Policy Report, EUR 27938 EN. Seville: JRC. Retrieved November 14, 2016 from http://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC96524/jrc96524.pdf
Leal, D. (2011). Ambientes Personales de Aprendizaje: Cómo y para qué de una idea transformadora. [online]. Retrieved March 02, 2011 from http://www.slideshare.net/qadmon/ambientes-personales-de-aprendizaje-cmo-y-para-qu-de-una-idea-transformadora
Lee, D. & Lee, W.O. (2013). A Professional Learning Community for the New Teacher Professionalism: The Case of a State-Led Initiative in Singapore Schools. Abingdon: Taylor & Francis.
Leslie, S. (2003). “Some Uses of Blogs in Education”. In
EdTechPost, October 8th, 2003. Retrieved April 03, 2005 from http://www.edtechpost.ca/gems/matrix2.gif
Levis, D. (2023). Anotaciones. Ideas y comentarios sobre la vida en la Sociedad de la Pantalla. Buenos Aires: Sival. Retrieved February 04, 2023 from https://levistextos.files.wordpress.com/2023/01/anotaciones-version-texto-1.pdf
Liang, X., Kidwai, H. & Zhang, M. (2016). How Shanghai Does It. Insights and Lessons from the Highest-Ranking Education System in the World. Washington, DC: The World Bank.
Liber, O. & Johnson, M. (2008). “Personal Learning Environments”. In
Interactive Learning Environments, 16 (1), 1-2. London: Routledge.
Lieberman, A. (2000). “Networks as Learning Communities. Shaping the Future of Teacher Development”. In
Journal of Teacher Education, 51 (3), 221-227. London: SAGE Publications.
Liu, B.L., Morales, D., Roser Chinchilla, J.F., Sabzalieva, E., Valentini, A., Vieira do Nascimento, D. & Yerovi, C. (2023). Harnessing the Era of Artificial Intelligence in Higher Education: A Primer for Higher Education Stakeholders. Caracas: IESALC. Retrieved October 06, 2023 from https://unesdoc.unesco.org/in/rest/annotationSVC/DownloadWatermarkedAttachment/attach_import_27bc9723-2025-4581-b0cc-ea53b09a271e?_=386670eng.pdf&to=93&from=1#pdfjs.action=download
Lladós, J. & Sabadell, M.d.M. (Coords.) (2010). TIC-TAC EEES. Educar per transformar. Transformar per educar. Reflexions metodològiques i adaptació a un entorn virtual d’aprenentatge. Barcelona: Editorial UOC.
López Ortells, L., Bosch i Matas, M., Comas López, N., Ferrer Romero, C., Izquierdo Nofuentes, À., Roca Llevadot, M., Villalba Faura, S. & García Tur, A. (2025). Regulació dels dispositius mòbils als centres educatius d’ESO. Barcelona: Ivàlua. Retrieved June 13, 2025 from https://ivalua.cat/sites/default/files/2025-06/Avaluaci%C3%B3_regulaci%C3%B3_m%C3%B2bils_0.pdf
López Ortells, L., Bosch i Matas, M., Comas López, N., Izquierdo Nofuentes, À., Villalba Faura, S. & García Tur, A. (2025). Usos dels dispositius digitals als centres educatius i efectes percebuts en els aprenentatges i en el benestar de l’alumnat. Barcelona: Ivàlua. Retrieved June 13, 2025 from https://ivalua.cat/sites/default/files/2025-06/Avaluaci%C3%B3_regulaci%C3%B3_m%C3%B2bils_0.pdf
Lorenzo Galés, N. & Gallon, R. (2020). “Integrating Education, Technology, and SDG’s: a three-pronged collaboration”. In Daniela, L. (Ed.),
Innovations, Technologies and Research in Education, 2019, 10-22. Proceedings of ATEE Spring Conference. Latvia: University of Latvia. Retrieved February 15, 2020 from https://doi.org/10.22364/atee.2019.itre.01
Mangen, A., Walgermo, B.R. & Brønnick, K. (2013). “Reading linear texts on paper versus computer screen: Effects on reading comprehension”. In
International Journal of Educational Research, 58, 61-68. http://www.elsevier.com/locate/ijedures. London: Elsevier.
Marco, J.M., Guitert, M., Ardèvol, E., Peña-López, I., Martínez, D., Plana, D., Hopkins, J., Sauri, C. & Garreta, M. (2010). “L’aula virtual per l’EEES”. In Lladós, J. & Sabadell, M.d.M. (Coords.),
TIC-TAC EEES. Educar per transformar. Transformar per educar. Reflexions metodològiques i adaptació a un entorn virtual d’aprenentatge, Capítol VI, 143-166. Barcelona: Editorial UOC.
Marshall, S., Kinuthia, W. & Taylor, W. (Eds.) (2009). Bridging the Knowledge Divide. Educational Technology for Development. Charlotte: Information Age Publishing.
Martínez Marín, J. & Muñoz Moreno, J.L. (2018). Aprender en las organizaciones de la era digital. Alternativas desde la formación y para la transformación. Barcelona: Editorial UOC.
Martí, N. & Tarrasón, D. (2020). Escola Nova 21: Per una educació de qualitat per a tothom. Avaluació del programa (2016-2019). Barcelona: Fundació Jaume Bofill. Retrieved October 08, 2020 from https://fundaciobofill.cat/uploads/docs/i/8/7/c0c-escolanova21_011020.pdf
Martindale, T. & Dowdy, M. (2010). “Personal Learning Environments”. In Veletsianos, G. (Ed.),
Emerging technologies in distance education, 177-193. Edmonton: AU Press, Athabasca University.
Martínez Muñoz, M. (Rap.) (2025). Digitalització i educació. Informe de la comissió sobre els usos dels dispositius mòbils i les pantalles per part d’infants i joves de 0 a 18 anys en contextos sòcioeducatius, a Catalunya. Informe final, 6 de juny de 2025. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved June 13, 2025 from https://educacio.gencat.cat/web/.content/home/departament/linies-estrategiques/pla-digitalitzacio-responsable/informe-comissio.pdf
Martínez Orbegozo, E.F. (2017). “La colaboración entre profesores como modelo de apoyo y desarrollo docente”. In
Politikon, 28 de Marzo de 2017. [online]: Politikon. Retrieved March 28, 2017 from http://politikon.es/2017/03/28/la-colaboracion-entre-profesores-como-modelo-de-apoyo-y-desarrollo-docente/
Martínez Simón, S., Bosch García, P., Nolla Salvadó, R.M. & Marrufo Calvillo, M. (2019). Competències i formació inicial i especialitzada de les persones voluntàries i coordinadores del programa Cercles de suport i responsabilitat. Guies de competències professionals i formació especialitzada. Barcelona: Centre d’Estudis Jurídics i Formació Especialitzada. Retrieved September 15, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14226/994
Martínez, A.L., Díaz, D. & Alonso, S. (2009). Primer informe nacional de monitoreo y evaluación de impacto social del Plan Ceibal, 2009. Montevideo: Área de Monitoreo y Evaluación de Impacto Social del Plan Ceibal.
Massie, E. (Ed.) (2004). 701 e-Learning Tips. Saratoga Springs: The Massie Center. Retrieved May 24, 2005 from http://www.masie.com/701tips/book/701_e-Learning_Tips.pdf
Massie, E. (Ed.) (2005). My Most Memorable Teacher (or Trainer). Saratoga Springs: The Massie Center. Retrieved August 14, 2005 from http://progressive.playstream.com/masiecenter/memorable_teacher_full.pdf
Massie, E. (Ed.) (2005). What Keeps You Up At Night. Saratoga Springs: The Massie Center. Retrieved May 24, 2005 from http://www.masie.com/upatnight/UpAtNight_full.pdf
Mata, I., Zubillaga, A. & Gortazar, L. (2025). Brechas digitales: ¿estamos preparados para otro cierre de las escuelas?. Madrid: COTEC. Retrieved January 15, 2025 from https://cotec.es/proyectos-cpt/brechas-digitales-estamos-preparados-para-otro-cierre-de-las-escuelas/
Materu, P.N. (2004). Open Source Courseware: A Baseline Study. Washington, DC: The World Bank. Retrieved January 07, 2008 from http://siteresources.worldbank.org/INTAFRREGTOPTEIA/Resources/open_source_courseware.pdf
Mateu, M., Cobo Romaní, C. & Moravec, J.W. (2018). “Plan Ceibal 2020: future scenarios for technology and education—the case of the Uruguayan public education system”. In
European Journal of Futures Research, 6 (6). New York: Springer. Retrieved December 26, 2018 from https://doi.org/10.1186/s40309-018-0134-z
McElvaney, J. & Berge, Z. (2009). “Weaving a Personal Web: Using online technologies to create customized, connected, and dynamic learning environments”. In
Canadian Journal of Learning and Technology, 35 (2). Ottawa: CNIE/RCIE. Retrieved May 18, 2010 from http://www.cjlt.ca/index.php/cjlt/article/view/524/257
McGreal, R. (2004). “Stealing the Goose: Copyright and Learning”. In
International Review of Research in Open and Distributed Learning, November - 2004. Edmonton: Athabasca University. Retrieved October 27, 2005 from http://www.irrodl.org/content/v5.3/mcgreal.html
McNaught, C. (2006). Are Learning Repositories Likely To Become Mainstream In Education?. WEBIST 2006 (pp. IS9-IS17). Proceedings of the 2nd International Conference on Web Information Systems and Technologies, Setubal, Portugal, 11-13 April 2006. Keynote address.
Meirieu, P. (2019). “El futuro de la Pedagogía”. In
Teoría de la Educación. Revista Interuniversitaria, 34 (1), 69–81. Salamanca: Universidad de Salamanca. Retrieved October 11, 2021 from https://doi.org/10.14201/teri.27128
Meishar-Tal, H., Kurtz, G. & Pieterse, E. (2012). “Facebook Groups as LMS: A Case Study”. In
International Review of Research in Open and Distributed Learning, 13 (4). Edmonton: Athabasca University. Retrieved November 21, 2012 from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/1294
Meister, I. & Solow-Niederman, A. (2014). K-12 Edtech Cloud Service Inventory. Research Publication No. 2014-2. Cambridge: Berkman Center for Internet and Society at Harvard University. Retrieved June 20, 2014 from http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2378570
Mejías, U. (2005). “A Nomad’s Guide to Learning and Social Software”. In
The Knowledge Tree, Edition 7. [online]: VET. Retrieved April 24, 2010 from http://knowledgetree.flexiblelearning.net.au/edition07/html/la_mejias.html
Meneses Naranjo, J., Fàbregues, S., Rodríguez-Gómez, D. & Ion, G. (2012). “Internet in teachers’ professional practice outside the classroom: Examining supportive and management uses in primary and secondary schools”. In
Computers & Education, 59 (3), 915–924. London: Elsevier.
Meneses Naranjo, J. (2015). Internet, escola i comunitat en el trànsit cap a la societat xarxa. La incorporació d'internet al sistema educatiu de Catalunya per al desenvolupament comunitari. Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya. Retrieved July 18, 2016 from http://femrecerca.cat/meneses/publications/internet-escola-i-comunitat-en-el-tr%C3%A0nsit-cap-la-societat-xarxa-la-incorporaci%C3%B3
Meneses Naranjo, J. & Mominó de la Iglesia, J.M. (2010). “Putting Digital Literacy in Practice: How Schools Contribute to Digital Inclusion in the Network Society”. In
The Information Society, 26 (3), 197–208. Abingdon: Taylor & Francis.
Meridian . Raleigh: NC State University. http://www.ncsu.edu/meridian/
Milligan, C., Beauvoir, P., Johnson, M., Sharples, P., Wilson, S. & Liber, O. (2006). “Developing a Reference Model to Describe the Personal Learning Environment”. In Nejdl, W. & Tochtermann, K. (Eds.),
Innovative Approaches for Learning and Knowledge Sharing. Proceedings of the 1st European Conference on Technology Enhanced Learning, 4227 (2), 506-511. Lecture Notes in Computer Science series. Heidelberg: Springer.
Ministerio de Educación, Cultura y Deporte (2014). TALIS 2013. Estudio internacional de la enseñanza y el aprendizaje. Madrid: Ministerio de Educación, Cultura y Deporte. Retrieved March 28, 2017 from http://www.mecd.gob.es/dctm/inee/internacional/talis2013/talispublicacionessep2014.pdf?documentId=0901e72b81adaba0
Mir, B. (2011). Competències digitals, notes marginals. Sessió de treball amb els formadors de l’ICE de la Universitat de Lleida. [online]. Retrieved March 02, 2011 from http://www.slideshare.net/Musicarraona/boris-mir-competencies-digitals-notes-marginals
Mir, B. (2009). “Custodia, socialización y aprendizaje”. In Mir, B.,
La mirada pedagógica, 14.11.09. [online]: Boris Mir. Retrieved November 14, 2009 from http://blog.lamiradapedagogica.net/2009/11/custodia-socializacion-y-aprendizaje.html
Mir, B. (2008). “Ni nativos, ni residentes... simplemente competentes digitales”. In Mir, B.,
La mirada pedagógica, 1.11.08. [online]: Boris Mir. Retrieved February 28, 2009 from http://lamiradapedagogica.blogspot.com/2008/11/ni-nativos-ni-residentes-simplemente.html
Mir, B. (2020). Orientacions per a un escenari de possibles confinaments recurrents a escoles i instituts. Barcelona: Fundació Jaume Bofill. Retrieved August 26, 2020 from https://obrimeducacio.cat/uploads/docs/q/e/n/tft-orientacions-per-a-un-escenari-de-possibles-confinaments-recurrents_edicio2.pdf
Miranda, J., Navarrete, C., Noguez, J., Molina-Espinosa, J., Ramírez-Montoya, M., Navarro-Tuch, S.A., Bustamante-Bello, M., Rosas-Fernández, J. & Molina, A. (2021). “The core components of education 4.0 in higher education: Three case studies in engineering education”. In
Computers & Electrical Engineering, 93. London: Elsevier. Retrieved December 02, 2023 from https://doi.org/10.1016/j.compeleceng.2021.107278
Mishra, P. & Koehler, M.J. (2006). “Technological Pedagogical Content Knowledge: A Framework for Teacher Knowledge”. In
Teachers College Record, 108 (6), 1017–1054. New York: Columbia University. Retrieved July 04, 2025 from https://doi.org/10.1111/j.1467-9620.2006.00684.x
Mitra, S. & Dangwal, R. (2010). “Limits to self-organising systems of learning—the Kalikuppam experiment”. In
British Journal of Educational Technology, May 2010. London: Wiley-Blackwell.
Mominó de la Iglesia, J.M., Sigalés Conde, C. & Meneses Naranjo, J. (2008). L’Escola a la Societat Xarxa: Internet a l’Educació Primària i Secundària. Barcelona: Ariel.
Mominó de la Iglesia, J.M., Sigalés Conde, C. & Meneses Naranjo, J. (2008). L’Escola a la Societat Xarxa: Internet a l’Educació Primària i Secundària (Volum I). Informe Final de Recerca. Barcelona: UOC. Retrieved March 31, 2008 from http://www.uoc.edu/in3/pic/cat/pdf/pic_escola_volum1.pdf
Mominó de la Iglesia, J.M., Sigalés Conde, C. & Meneses Naranjo, J. (2008). L’Escola a la Societat Xarxa: Internet a l’Educació Primària i Secundària (Volum II). Informe Final de Recerca. Barcelona: UOC. Retrieved March 31, 2008 from http://www.uoc.edu/in3/pic/cat/pdf/pic_escola_volum2.pdf
Montanero Fernández, M. (2019). “Métodos pedagógicos emergentes para un nuevo siglo ¿Qué hay realmente de innovación?”. In
Teoría de la Educación. Revista Interuniversitaria, 31 (1), 5-34. Salamanca: Universidad de Salamanca. Retrieved June 02, 2019 from http://dx.doi.org/10.14201/teri.19758
Moore, M.G. (2005). Some facts and some thoughts about the state of the research in ODL and e-learning. Conference given at UOC February 3, 2005. Barcelona: Michael G. Moore.
Morgan, K.P. (1996). “Describing the Emperor's New Clothes: Three Myths of Educational (In-)Equity”. In Diller, A.,
The Gender Question In Education. Theory, Pedagogy & Politics, Chapter 8. New York: Routledge. Retrieved May 25, 2020 from https://doi.org/10.4324/9780429496530
Mott, J. (2010). The Genius of "And". Reconciling the Enterprise and the Personal Learning Network. EDUCAUSE Learning Initiative 2010 Annual Meeting, January 20, 2010. Austin: Educause. Retrieved February 26, 2010 from http://www.slideshare.net/jonmott/eli-2010-the-genius-of-and-the-cms-the-oln-2958774
Mouza, C. (2008). “Learning with Laptops: Implementation and Outcomes in an Urban, Under-Privileged School”. In
Journal of Research on Technology in Education, 40 (4), 447–472. Washington, DC: International Communication Association.
Moyle, K. (2004). What place does open source software have in Australian And New Zealand schools’ and jurisdictions’ ICT portfolios?. Mount Gambier East: Grant High School.
Muñoz de la Peña, F. (Coord.) (2009). Eduwikis en el Aula 2.0. [online]: Universidad de León. Retrieved May 24, 2010 from http://recursostic.educacion.es/observatorio/apls/wikiseneducacion
Muñoz, J.M. & Suñé, X. (2023). Informe ODITE sobre Tendencias Educativas 2022. Barcelona: Espiral. Retrieved April 09, 2023 from https://ciberespiral.org/es/home/download/16722/
Muñoz, J.M., Lorenzo Galés, N. & Suñé, X. (2023). Intel·ligència Artificial a la Microeducació: Transformant l’Aula del Futur. Barcelona: Espiral. Retrieved April 28, 2025 from https://ciberespiral.org/intelligencia-artificia-a-la-la-microeducaciotransformant-laula-del-futur/
Murillo-Pedrosa, L. (2023). El aprendizaje en el puesto de trabajo. Su concreción en el Departamento de Justicia y en los Servicios Sociales de Cataluña. Barcelona: Universitat Autònoma de Barcelona. Retrieved March 09, 2024 from http://hdl.handle.net/10803/690251
Murua, I. (2015). Las cibercomunidades de aprendizaje y la formación del profesorado. Madrid: UNED.
Nascimbeni, F. & Burgos, D. (2016). “In Search for the Open Educator: Proposal of a Definition and a Framework to Increase Openness Adoption Among University Educators”. In
International Review of Research in Open and Distributed Learning, 17 (6). Edmonton: Athabasca University. Retrieved December 11, 2016 from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/2736
Natriello, G. (2001). “Bridging the Second Digital Divide: What can sociologists of education contribute?”. In
Sociology of Education, 74 (3), 260-265. London: SAGE Publications.
Ndukwe, E., Rodríguez Casal, C., Nnoli-Edozien, N. & Ike, O.F. (Eds.) (2007). ICT for Education and Development: The Challenges of meeting the Millennium Development Goals in Africa. Enugu: CIDJAP Publishers. Retrieved December 16, 2007 from http://www.clubofrome.org/tt30/material/ict_book_05.pdf
Nejdl, W. & Tochtermann, K. (Eds.) (2006). Innovative Approaches for Learning and Knowledge Sharing. Proceedings of the 1st European Conference on Technology Enhanced Learning. Lecture Notes in Computer Science series. Heidelberg: Springer.
Neuman, S.B. & Celano, D. (2006). “The Knowledge Gap: Implications of Leveling the Playing Field for Low-Income and Middle-Income Children”. In
Reading Research Quarterly, 41 (2), 176–201. Newark: International Reading Association.
Nkansah, G.B. & Unwin, T. (2010). “The contribution of ICTs to the delivery of special educational needs in Ghana: practices and potential”. In
Information Technology for Development, 16 (3), 191-211. Indianapolis: Wiley Periodicals.
Npower (2004). Education Services. Seattle: Npower. Retrieved May 02, 2005 from http://www.npower.org/npowerservices/nationalprojects/final+education-hr.pdf
Observatory of Public Sector Innovation (2025). “Core Skills for Public Sector Innovation”. In
Organization Studies, Author Accepted Manuscrit. Paris: OECD Publishing. Retrieved June 29, 2025 from https://oecd-opsi.org/wp-content/uploads/2018/07/OECD_OPSI-core_skills_for_public_sector_innovation-201704.pdf
OECD & Joint Research Centre (2021). Access and Cost of Education and Health Services. Preparing regions for demographic change. Paris: OECD Publishing. Retrieved November 09, 2023 from https://doi.org/10.1787/4ab69cf3-en
OECD (2006). Are Students Ready for a Technology-Rich World?: What PISA Studies Tell Us. Paris: OECD.
OECD (2010). Are the new millennium learners making the grade. Technology and educational performance in PISA. Paris: OECD.
OECD (2016). Are there differences in how advantaged and disadvantaged students use the Internet?. PISA in focus 64. Paris: OECD Publishing. Retrieved December 11, 2016 from http://dx.doi.org/10.1787/5jlv8zq6hw43-en
OECD (2012). Connected Minds: Technology and Today’s Learners. Educational Research and Innovation. Paris: OECD Publishing. Retrieved August 30, 2012 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264111011-en
OECD (2009). Creating Effective Teaching and Learning Environments: First Results from TALIS. Paris: OECD. Retrieved August 07, 2009 from http://www.oecd.org/dataoecd/17/51/43023606.pdf
OECD (2013). Education at a Glance 2013. Highlights. Paris: OECD Publishing.
OECD (2013). Education at a Glance 2013. OECD Indicators. Paris: OECD Publishing.
OECD (2016). Education at a Glance 2016. OECD Indicators. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 15, 2016 from http://dx.doi.org/10.187/eag-2016-en
OECD (2022). Education at a Glance 2022. OECD Indicators. Paris: OECD Publishing. Retrieved October 05, 2022 from https://doi.org/10.1787/3197152b-en
OECD (2023). Education at a Glance 2023. OECD Indicators. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 17, 2023 from https://doi.org/10.1787/e13bef63-en
OECD (2024). Education at a Glance 2024. OECD Indicators. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 10, 2024 from https://doi.org/10.1787/c00cad36-en
OECD (2025). Education at a Glance 2025. OECD Indicators. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 10, 2025 from https://doi.org/10.1787/1c0d9c79-en
OECD (2012). Education Today 2013. Paris: OECD.
OECD (2018). Effective Teacher Policies. Insights from PISA. Paris: OECD Publishing. Retrieved August 28, 2018 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264301603-en
OECD (2017). Getting Skills Right: Spain. Paris: OECD Publishing. Retrieved April 26, 2018 from http://dx.doi.org/10.1787/25206125
OECD (2011). Higher Education in Regional and City Development: Catalonia, Spain 2011. Paris: OECD.
OECD (2011). How are school systems adapting to increasing numbers of immigrant students?. PISA in focus 11. Paris: OECD Publishing. Retrieved December 19, 2011 from http://www.oecd.org/dataoecd/53/18/49264831.pdf
OECD (2025). How's Life for Children in the Digital Age?. Paris: OECD Publishing. Retrieved June 14, 2025 from https://doi.org/10.1787/0854b900-en
OECD (2016). Innovating Education and Educating for Innovation. The Power of Digital Technologies and Skills. Paris: OECD Publishing. Retrieved October 01, 2016 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264265097-en
OECD (2013). Innovative Learning Environments. Educational Research and Innovation. Paris: OECD. Retrieved October 28, 2015 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264203488-en
OECD (2014). Measuring Innovation in Education. A New Perspective. Paris: OECD Publishing. Retrieved August 16, 2014 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264215696-en
OECD (2014). New Insights from TALIS 2013: Teaching and Learning in Primary and Upper Secondary Education. Paris: OECD Publishing. Retrieved March 28, 2017 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264226319-en
OECD (2008). New Millennium Learners. Initial findings on the effects of digital technologies on school-age learners. OECD/CERI International Conference “Learning in the 21st Century: Research, Innovation and Policy”. Paris: OECD. Retrieved April 26, 2010 from http://www.oecd.org/dataoecd/39/51/40554230.pdf
OECD (2019). OECD Skills Outlook 2019. Thriving in a Digital World. Paris: OECD Publishing. Retrieved May 12, 2019 from https://doi.org/10.1787/df80bc12-en
OECD (2002). PISA 2000: Technical Report. Paris: OECD. Retrieved March 28, 2008 from http://www.pisa.oecd.org/dataoecd/53/19/33688233.pdf
OECD (2005). PISA 2003: Technical Report. Paris: OECD. Retrieved March 28, 2008 from http://www.pisa.oecd.org/dataoecd/49/60/35188570.pdf
OECD (2007). PISA 2006: Science Competencies for Tomorrow’s World. Volume 1: Analysis. Paris: OECD. Retrieved March 28, 2008 from http://www.pisa.oecd.org/dataoecd/30/17/39703267.pdf
OECD (2007). PISA 2006: Science Competencies for Tomorrow’s World. Volume 2: Data. Paris: OECD. Retrieved March 28, 2008 from http://www.pisa.oecd.org/dataoecd/30/18/39703566.pdf
OECD (2009). PISA 2009 Assessment Framework. Key Competencies in Reading, Mathematics and Science. Paris: OECD Publishing. Retrieved April 21, 2011 from https://doi.org/10.1787/9789264062658-en
OECD (2010). PISA 2009 at a Glance. Paris: OECD Publishing. Retrieved April 21, 2011 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264095298-en
OECD (2010). PISA 2009 Results: Learning to Learn. Student Engagement, Strategies and Practices (Volume III). Paris: OECD Publishing. Retrieved April 21, 2011 from https://doi.org/10.1787/9789264083943-en
OECD (2010). PISA 2009 Results: Learning Trends. Changes in Student Performance Since 2000 (Volume V). Paris: OECD Publishing. Retrieved April 21, 2011 from https://doi.org/10.1787/9789264091580-en
OECD (2010). PISA 2009 Results: Overcoming Social Background. Equity in Learning Opportunities and Outcomes (Volume II). Paris: OECD Publishing. Retrieved January 27, 2011 from https://doi.org/10.1787/9789264091504-en
OECD (2011). PISA 2009 Results: Students On Line. Digital Technologies and Performance (Volume VI). Paris: OECD Publishing. Retrieved June 28, 2011 from https://doi.org/10.1787/9789264112995-en
OECD (2010). PISA 2009 Results: What Makes a School Successful?. Resources, Policies and Practices (Volume IV). Paris: OECD Publishing. Retrieved April 21, 2011 from https://doi.org/10.1787/9789264091559-en
OECD (2010). PISA 2009 Results: What Students Know and Can Do. Student Performance in Reading, Mathematics and Science (Volume I). Paris: OECD Publishing. Retrieved January 27, 2011 from https://doi.org/10.1787/9789264091450-en
OECD (2012). PISA 2009 Technical Report. Paris: OECD Publishing. Retrieved May 18, 2012 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264167872-en
OECD (2012). PISA 2012 Assessment and Analytical Framework. Mathematics, Reading, Science, Problem Solving and Financial Literacy. Paris: OECD Publishing.
OECD (2013). PISA 2012 Results: What Students Know and Can Do. Student Performance in Mathematics, Reading and Science (Volume I). Paris: OECD Publishing.
OECD (2013). PISA 2012 Results: Excellence through Equity. Giving every Student the Chance to Succeed(Volume II). Paris: OECD Publishing.
OECD (2013). PISA 2012 Results: Ready to Learn. Students' Engagement, Drive and Self-Beliefs (Volume III). Paris: OECD Publishing.
OECD (2013). PISA 2012 Results: What Makes a School Successful. Resources, Policies and Practices (Volume IV). Paris: OECD Publishing.
OECD (2016). PISA 2015 Results (Volume I). Excellence and Equity in Education. Paris: OECD Publishing. Retrieved December 11, 2016 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264266490-en
OECD (2016). PISA 2015 Results (Volume II). Policies and Practices for Successful Schools. Paris: OECD Publishing. Retrieved December 11, 2016 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264267510-en
OECD (2017). PISA 2015 Results (Volume III). Students' Well-Being. Paris: OECD Publishing. Retrieved April 24, 2017 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264273856-en
OECD (2017). PISA 2015 Results (Volume IV). Students' Financial Literacy. Paris: OECD Publishing. Retrieved November 23, 2017 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264270282-en
OECD (2017). PISA 2015 Results (Volume V). Collaborative Problem Solving. Paris: OECD Publishing. Retrieved November 23, 2017 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264285521-en
OECD (2020). PISA 2018 Results. Are Students Smart about Money?. Volume IV. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 29, 2020 from https://doi.org/10.1787/48ebd1ba-en
OECD (2020). PISA 2018 Results. Effective Policies, Successful Schools. Volume V. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 29, 2020 from https://doi.org/10.1787/ca768d40-en
OECD (2019). PISA 2018 Results. What School Life Means for Students’ Lives. Volume III. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 29, 2020 from https://doi.org/10.1787/acd78851-en
OECD (2019). PISA 2018 Results. What Students Know and Can Do. Volume I. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 29, 2020 from https://doi.org/10.1787/5f07c754-en
OECD (2019). PISA 2018 Results. Where All Students Can Succeed. Volume II. Paris: OECD Publishing. Retrieved September 29, 2020 from https://doi.org/10.1787/b5fd1b8f-en
OECD (2021). Public Employment and Management 2021: The Future of the Public Service. Paris: OECD Publishing. Retrieved October 05, 2022 from https://doi.org/10.1787/938f0d65-en
OECD (2016). School Leadership for Learning: Insights from TALIS 2013. Paris: OECD Publishing. Retrieved March 28, 2017 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264258341-en
OECD (2015). Schooling Redesigned. Towards Innovative Learning Systems. Paris: OECD. Retrieved October 28, 2015 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264245914-en
OECD (2015). Students, Computers and Learning. Making the Connection. Paris: OECD. Retrieved September 19, 2015 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264239555-en
OECD (2016). Supporting Teacher Professionalism. Insights from TALIS 2013. Paris: OECD Publishing. Retrieved December 11, 2016 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264248601-en
OECD (2010). TALIS 2008 Technical Report. Paris: OECD. Retrieved August 23, 2010 from http://www.oecd.org/dataoecd/16/14/44978960.pdf
OECD (2016). TALIS 2013 Results: An International Perspective on Teaching and Learning,. Paris: OECD Publishing. Retrieved March 28, 2017 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264196261-en
OECD (2017). The OECD Handbook for Innovative Learning Environments. Paris: OECD Publishing.
OECD (2022). Towards Which Future for Schools of Government? Results of the Survey of Schools of Government. 2022 Annual Meeting of the OECD. Global Networks of Schools of Government. Brasilia: ENAP. Retrieved December 12, 2024 from https://repositorio.enap.gov.br/bitstream/1/7215/1/which-future-for-schools-of-government.pdf
Olivier, B. & Liber, O. (2001). Lifelong Learning: The Need for Portable Personal Learning Environments and Supporting Interoperability Standards. Bristol: The JISC Centre for Educational Technology Interoperability Standards, Bolton Institute. Retrieved February 19, 2010 from http://wiki.cetis.ac.uk/images/6/67/Olivierandliber2001.doc
On the Horizon . Lincoln: NCB University Press.
ONTSI (2015). Indicadores relacionados con la administración electrónica y las TIC en la educación en España. Madrid: ONTSI. Retrieved June 23, 2015 from http://www.ontsi.red.es/ontsi/sites/default/files/dossier_indicadores_relacionados_con_la_administracion_electronica_y_las_tic_en_la_educacion_en_espana_junio_2015.pdf
ONTSI (2016). Indicadores relacionados con la administración electrónica y las TIC en la educación en España. Marzo 2016. Madrid: ONTSI. Retrieved March 02, 2016 from http://www.ontsi.red.es/ontsi/sites/default/files/dossier_indicadores_relacionados_con_la_administracion_electronica_y_las_tic_en_la_educacion_en_espana_marzo_2016.pdf
Open Learning: The Journal of Open and Distance Education . London: The Open University.
Ophir, E., Nass, C. & Wagner, A.D. (2009). “Cognitive control in media multitaskers”. In
Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 106 (37), 15583-15587. Washington, DC: National Academy of Sciences.
Orr, D., Rimini, M. & Van Damme, D. (2015). Open Educational Resources. A Catalyst for Innovation. Paris: OECD. Retrieved December 08, 2015 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264247543-en
Owen, M., Grant, L., Sayers, S. & Facer, K. (2006). Social software and learning. Opening Education Reports. Bristol: Futurelab. Retrieved October 24, 2007 from http://www.futurelab.org.uk/resources/documents/opening_education/Social_Software_report.pdf
Padrós Rodríguez, J. (2011). El Projecte EduCAT1x1. Què en pensen els implicats. Barcelona: Asociación Espiral. Retrieved November 18, 2011 from http://ciberespiral.org/informe_espiral1x1.pdf
Paniagua, A. & Istance, D. (2018). Teachers as Designers of Learning Environments: The Importance of Innovative Pedagogies. Paris: OECD. Retrieved April 09, 2018 from http://dx.doi.org/10.1787/9789264085374-en
Pardo Kuklinski, H. & Cobo Romaní, C. (2020). Expandir la universidad más allá de la enseñanza remota de emergencia Ideas hacia un modelo híbrido post-pandemia.. Barcelona: Outliers School. Retrieved November 16, 2020 from https://outliersschool.net/wp-content/uploads/2020/05/Expandir_la_universidad.pdf
Pardo Kuklinski, H. (2023). Los futuros evitables de la Universidad. Ideas para gestores hacia la consolidación híbrida. Medellín: Escuela de Educación. UPB Virtual. Retrieved May 16, 2023 from https://futurosdelauniversidad.net/wp-content/uploads/2023/05/Futuros_Universidad_HPK.pdf
Patarakin, Y.D. (2006). Social Services Web 2.0 for teaching and learning. Moscow: Intel Corporation. Retrieved August 30, 2007 from http://www.scribd.com/word/download/7003?extension=pdf
Patterson, R.W. & Patterson, R.M. (2017). “Computers and productivity: Evidence from laptop use in the college classroom”. In
Economics of Education Review, 57, 66–79. London: Elsevier. Retrieved March 27, 2017 from http://dx.doi.org/10.1016/j.econedurev.2017.02.004
Pedagogies: An International Journal . Abingdon: Taylor & Francis.
Pedró, F. (2009). New Millennium Learners in Higher Education: Evidence and Policy Implications. International conference on 21st century competencies, 21-23 September, 2009. Brussels: OECD.
Pedro, L. (2012). The PLE Conference 2012 proceedings. 11st-13th July 2012, Aveiro | Melbourne. Aveiro, Melbourne: PLE Conference.
Peña Ochoa, P. & Peña Ochoa, M.A. (2007). “El saber y las TIC: ¿brecha digital o brecha institucional?”. In
Revista Iberoamericana de Educación, (45), 89-106. Madrid: OEI. Retrieved January 26, 2008 from http://www.rieoei.org/rie45a03.pdf
Peña-López, I. (2023). Aprendibilidad: por qué y cómo. El Modelo de aprendizaje y desarrollo de la Escuela de Administración Pública de Catalunya. Máster en Desarrollo del Talento y Employee Experience. Módulo 6. Learnability: la nueva competencia, 20/04/2023. Barcelona: IL3 Universitat de Barcelona. Retrieved April 20, 2023 from https://ictlogy.net/presentations/20230420_ismael_pena-lopez_-_aprendibilidad_por_que_como_modelo_aprendizaje_desarrollo_eapc.ppt
Peña-López, I. (2015). Aprendre: la feina més important de la vida. Inauguració del curs escolar al CEIP Progrés, 17 de setembre de 2015. Badalona: CEIP Progrés. Retrieved September 17, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20150917_ismael_pena-lopez_-_aprendre_feina_mes_important_vida.zip
Peña-López, I. (2015). Aprenentatge social en línia: obrir les institucions per a obrir-se a l'aprenentatge. Webinars dels Debats d'Educació, 26 de febrer de 2015. Barcelona: Fundació Jaume Bofill, UOC. Retrieved February 26, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20150226_ismael_pena-lopez_-_aprenentatge_social_linia_obrir_institucions_aprenentatge.zip
Peña-López, I. (2011). Citizens in a Knowledge Society: rethinking education from scratch. Quality standards in ICT education workshop, April 12, 2011. Belgrade: International Aid Network.
Peña-López, I. (2018). Com aprenen els nostres estudiants. Obrir les institucions als espais informals d'aprenentatge. Formació de formadors Tecnocampus 2018, 5 de juliol de 2018. Mataró: Tecnocampus. Retrieved July 05, 2018 from https://ictlogy.net/presentations/20180705_ismael_pena-lopez_-_com_aprenen_estudiants_obrir_espais_informals.zip
Peña-López, I. (2016). Conectivismo en la práctica: por qué y cómo. Ciclo Aprendizajes Conectados, 23 de noviembre de 2016. Granada: Medialab UGR. Retrieved November 23, 2016 from https://ictlogy.net/presentations/20161123_ismael_pena-lopez_-_conectivismo_practica_por_que_como.zip
Peña-López, I. (2011). De la enseñanza de las instituciones al aprendizaje de las personas. Conferencia en el TEDxUIMP: Desafíos de la Educación en el Siglo XXI, Madrid, 19 de mayo de 2011. Madrid: Universidad Menéndez y Pelayo. Retrieved May 19, 2011 from https://ictlogy.net/presentations/20110519_ismael_pena-lopez_-_de_ensenanza_de_instituciones_a_aprendizaje_de_personas.zip
Peña-López, I. & Herrero García, O. (2024). De la formación a la gestión del talento. Cadabra: Ciclo de invitados. 23 de enero de 2024. Santiago de Chile: ABRA Laboratorio de Aprendizaje.
Peña-López, I. (2022). De la función pública a la política y servicio públicos. Hacia una visión integral del talento en la Administración. XXVII Congreso Internacional del CLAD sobre la Reforma del Estado y la Administración Pública, 23 de Noviembre de 2022. Sucre: CLAD. Retrieved November 23, 2022 from https://ictlogy.net/presentations/20221123_ismael_pena-lopez_-_funcion_publica_politica_servicios_vision_integral_talento.pdf
Peña-López, I. (2015). Desenvolupament socioeconòmic i transformació de les institucions educatives. Conferència al cicle "La Revolució Digital: Perquè el món finciona(rà) diferent" de l'Aula d'Extensió Universitària de Cerdanyola del Vallès. MAC-Can Domènech, 3 de març de 2015. Cerdanyola del Vallès: Aula d'extensió universitària de Cerdanyola del Vallès. Retrieved March 03, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20150303_ismael_pena-lopez_-_desenvolupament_socioeconomic_transformacio_institucions_educatives.zip
Peña-López, I. (2015). Desplegando las instituciones educativas: Estrategias y herramientas para aprender en red. VI Encuentro académico: Apropiatic. Uso y apropiación de la tecnología para el aprendizaje en UNIMINUTO, 30 de noviembre y 01 de diciembre de 2015, Bogotá. Bogotá: Uniminuto. Retrieved December 01, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20151201_ismael_pena-lopez_-_desplegando_instituciones_educativas.zip
Peña-López, I. (2013). e-Mentoring of PhD and MSc students. Research seminar at the workshop Science Dissemination and On-line Certification for All, Abdus Salam International Centre for Theoretical Physics (ICTP), 30 September-2 October 2013. Trieste: ICTP. Retrieved October 02, 2013 from https://ictlogy.net/presentations/20131002_ismael_pena-lopez_-_ementoring_phd_msc_students.zip
Peña-López, I. (2015). e-Research: new customers, new librarians. Research seminar for the 'The library knocks at your door' coaching sessions. Open University of Catalonia, 1 July 2015. Barcelona: Open University of Catalonia. Retrieved July 01, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20150701_ismael_pena-lopez_-_eresearch_new_customers_new_librarians.zip
Peña-López, I. (2013). Educación y Desarrollo en un mundo de redes. Conferencia en el XX Simposium en Educación y la XXXIII Semana de Psicología; Guadalajara, 27 de febrero de 2013. Guadalajara: ITESO. Retrieved February 27, 2013 from https://ictlogy.net/presentations/20130227_ismael_pena-lopez_-_educacion_desarrollo_en_un_mundo_de_redes.zip
Peña-López, I. (2013). El Entorno Personal de Aprendizaje (PLE) del investigador-docente: de las acciones de enseñanza a las estrategias de aprendizaje. Taller en el XX Simposium en Educación y la XXXIII Semana de Psicología; Guadalajara, 27 y 28 de febrero y 3 de marzo de 2013. Guadalajara: ITESO. Retrieved January 18, 2013 from https://ictlogy.net/presentations/20130301_ismael_pena-lopez_-_entorno_personal_aprendizaje_ple_investigador_docente.zip
Peña-López, I. (2014). El Entorno Personal de Aprendizaje (PLE) del investigador-docente: de las acciones de enseñanza a las estrategias de aprendizaje. Taller para el Servei de Formació Permanent i Innovació Educativa de la Universitat de València, 27-29 de mayo de 2014. València: Universitat de València.
Peña-López, I. (2023). “El nou model d’aprenentatge i desenvolupament de l’EAPC (I): arquitectura, principis rectors i atributs”. In
EAPC blog, 26 d´abril de 2023. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved September 28, 2023 from https://eapc.blog.gencat.cat/2023/09/28/el-nou-model-daprenentatge-i-desenvolupament-de-leapc-i-arquitectura-principis-rectors-i-atributs-ismael-pena-lopez/
Peña-López, I. (2023). “El nou model d’aprenentatge i desenvolupament de l’EAPC (II): impuls i implementació del model”. In
EAPC blog, 26 d´abril de 2023. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved September 28, 2023 from https://eapc.blog.gencat.cat/2023/09/28/el-nou-model-daprenentatge-i-desenvolupament-de-leapc-ii-impuls-i-implementacio-del-model-ismael-pena-lopez/
Peña-López, I. (2013). “El PLE de investigación-docencia: el aprendizaje como enseñanza”. In Castañeda, L. & Adell, J. (Eds.),
Entornos Personales de Aprendizaje: claves para el ecosistema educativo en red, Capítulo 6, 93-110. Alcoy: Marfil.
Peña-López, I. (2007). “El portal personal del profesor: El claustro virtual o la red tras las aulas”. In
Comunicación y Pedagogía, (223), 69-75. Barcelona: Centro de Comunicación y Pedagogía.
Peña-López, I., Córcoles Briongos, C. & Casado Martínez, C. (2006). “El Profesor 2.0: docencia e investigación desde la Red”. In
UOC Papers, (3). Barcelona: UOC. Retrieved October 10, 2006 from http://www.uoc.edu/uocpapers/3/dt/esp/pena_corcoles_casado.pdf
Peña-López, I. (2007). “El Quadre de Comandament de les Competències”. In Universitat Oberta de Catalunya (Ed.),
II Jornades en Xarxa sobre l’Espai Europeu d’Ensenyament Superior. Compartint Noves Pràctiques Docents. Communication given in Barcelona/Internet, October 25th to November 16th, 2007 at the II Jornades en Xarxa sobre l’EEES, Universitat Oberta de Catalunya. Barcelona: UOC. Retrieved October 30, 2007 from http://www.uoc.edu/symposia/eees2007/files/A_cb_ismael_pena.pdf
Peña-López, I. (2010). Entornos Colaborativos y Medios Sociales. Webinar at the ‘Tecnologías emergentes en la educación superior iberoamericana. Informe Horizon Iberoamérica 2010’ webinar series, UOC eLearn Center, online, December 2, 2010. Online: eLearn Center.
Peña-López, I. (2011). Es busca professor nadiu de llatí. Enllaçant estratègies personals d’aprenentatge i docència a la xarxa. Conferència per a les II Jornades d’Aprenentatge de Llengües: Entorns, Eines i Recursos Didàctics, Generalitat de Catalunya, 24-25 de febrer de 2011. Cerdanyola del Vallès: UAB. Retrieved February 25, 2011 from https://ictlogy.net/presentations/20110225_ismael_pena-lopez_-_estrategies_personals_aprenentatge_docencia.pdf
Peña-López, I. (2008). Estudiantes digitales, instituciones analógicas, profesores en extinción. Conference imparted in Barcelona, May 22th, 2008 at the bdigital Global Conference. Barcelona: ICTlogy. Retrieved May 13, 2008 from https://ictlogy.net/presentations/20080522_ismael_pena-lopez_estudiantes_digitales_instituciones_analogicas.pdf
Peña-López, I. (2018). Fomento de la participación democrática no formal e informal. De la democracia de masas a las redes de la democracia. Campus LAAAB | Encuentro Iberoamericano de Innovación Ciudadana en Aragón. 14 de septiembre de 2018. Zaragoza: Gobierno de Aragón. Retrieved September 14, 2018 from https://ictlogy.net/presentations/20180914_ismael_pena-lopez_fomento_participacion_democratica_no_formal_informal.zip
Peña-López, I. (Coord.) (2010). “Framing the Digital Divide in Higher Education”. In
Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC), Monograph: Framing the Digital Divide in Higher Education, 7 (1). Monograph. Barcelona: UOC. Retrieved January 18, 2010 from http://dx.doi.org/10.7238/rusc.v7i1.657
Peña-López, I. (2010). “From laptops to competences: bridging the digital divide in higher education”. In
Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC), Monograph: Framing the Digital Divide in Higher Education, 7 (1). Barcelona: UOC. Retrieved January 18, 2010 from http://dx.doi.org/10.7238/rusc.v7i1.659
Peña-López, I. (2013). “Heavy switchers in translearning: From formal teaching to ubiquitous learning”. In
On the Horizon, 21 (2), 127-137. Lincoln: NCB University Press.
Peña-López, I. (2013). Heavy switchers in translearning: impact of social networks in education. Research seminar at the workshop Science Dissemination and On-line Certification for All, Abdus Salam International Centre for Theoretical Physics (ICTP), 30 September-2 October 2013. Trieste: ICTP. Retrieved October 01, 2013 from https://ictlogy.net/presentations/20131001_ismael_pena-lopez_-_heavy_switchers_translearning_social_networks_education.zip
Peña-López, I., Casado Martínez, C., Córcoles Briongos, C., Mor, E., Aguado Román, G. & Sánchez Ramos, J.F. (2011). Herramientas colaborativas en las aulas. Microblogging. Taller en la 2a Jornada Institucional de Docentes de la UOC, 9 de julio de 2011. Barcelona: UOC. Retrieved July 09, 2011 from https://ictlogy.net/presentations/20110709_ismael_pena-lopez_-_herramientas_colaborativas_aulas_microblogging.pdf
Peña-López, I. (2023). “Implementació del nou model d’aprenentatge i desenvolupament mitjançant els plans sectorials de capacitació”. In
EAPC blog, 26 d´abril de 2023. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved April 26, 2023 from https://eapc.blog.gencat.cat/2023/04/26/implantacio-del-nou-model-daprenentatge-i-desenvolupament-mitjancant-els-plans-sectorials-de-capacitacio-ismael-pena-lopez/
Peña-López, I. (2014). Institucions educatives després de la Revolució Digital. Quines i per a què. I Jornades d'intercanvi i innovació pedagògica al batxillerat, 2 de juliol de 2014. Mataró: Tecnocampus. Retrieved July 02, 2014 from https://ictlogy.net/presentations/20140702_ismael_pena-lopez_-_institucions_educatives_revolucio_digital_quines_perque.zip
Peña-López, I. (2015). L'entorn personal d'aprenentatge: símptoma, metàfora, eina. Formació de formadors al CEIP Progrés, 26 de gener de 2015. Badalona: CEIP Progrés. Badalona: CEIP Progrés. Retrieved January 26, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20150126_ismael_pena-lopez_-_ple_simptoma_metafora_eina.zip
Peña-López, I. (2015). L'entorn personal d'aprenentatge: una cançó com a exemple. Formació de formadors al CEIP Progrés, 2 de febrer de 2015. Badalona: CEIP Progrés. Badalona: CEIP Progrés. Retrieved February 02, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20150202_ismael_pena-lopez_-_ple_canco_exemple.zip
Peña-López, I. (2023). “La gestión integral del talento en la Administración centrada en la política pública de impacto”. In Gairín Sallán, J. & López-Crespo, S. (Coords.),
Aprendizaje e inteligencia colectiva en las organizaciones después de la pandemia, Capítulo 3.2, 131-137. Comunicación en el Simposio "De la función pública al Servicio público: hacia un nuevo modelo de aprendizaje y desarrollo" del VII Congreso Internacional EDO 2023, 18/05/2023. Madrid: Praxis-La Ley.
Peña-López, I. (2019). La universidad distribuida. Los retos de la investigación académica para cubrir las necesidades de la Administración. Seminarios y Jornada sobre generación de indicadores de buena gobernanza, buen gobierno y de cumplimiento del derecho a una buena administración, 15 de mayo de 2019. Barcelona: Universitat de Barcelona. Retrieved May 15, 2019 from https://ictlogy.net/presentations/20190515_ismael_pena-lopez_-_universidad_distribuida.zip
Peña-López, I. (2019). La universitat distribuïda. X Simposi CIDUI, 16 de maig de 2019. Barcelona: Universitat Pompeu Fabra. Retrieved May 15, 2019 from https://ictlogy.net/presentations/20190516_ismael_pena-lopez_-_universitat_distribuida.zip
Peña-López, I. (2023). “Las instituciones de formación ante la gestión del desconocimiento: La prescindibilidad como principio”. In Gairín Sallán, J. & López-Crespo, S. (Coords.),
Aprendizaje e inteligencia colectiva en las organizaciones después de la pandemia, Capítulo 2.4, 100-106. Comunicación en el Simposio "Gestión del desconocimiento" del VII Congreso Internacional EDO 2023, 17/05/2023. Madrid: Praxis-La Ley.
Peña-López, I. (2007). “Last thoughts about Web Science and Academic Blogging or Why did not Academia came up with Wikipedia. And some acknowledgments too.”. In
ICTlogy, July 2007, (46). Cambridge: ICTlogy. Retrieved October 15, 2007 from https://ictlogy.net/review/?p=602
Peña-López, I. (2017). Les biblioteques escolars als nous espais d'aprenentatge. Seminari Biblioteques escolars i biblioteques públiques, 19 de gener de 2017. Vilanova i la Geltrú: Centre de Recursos Pedagògics del Garraf. Retrieved January 19, 2017 from https://ictlogy.net/presentations/20170119_ismael_pena-lopez_-_biblioteques_escolars_nous_espais_aprenentatge.zip
Peña-López, I. (2020). “Los deberes atrasados del sistema educativo: digitalización, segregación y conciliación”. In
CTXT, 19/06/2020. Madrid: CTXT. Retrieved June 19, 2020 from https://ctxt.es/es/20200601/Firmas/32576/Ismael-Pena-Lopez-tribuna-colegios-escuelas-covid-pandemia-nueva-normalidad.htm
Peña-López, I., Herrero García, O., Dalmau Ibàñez, Ò. & Rodera Bermúdez, A.M. (2023). Model d’aprenentatge i desenvolupament de l’Escola d’Administració Pública de Catalunya. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved September 01, 2023 from https://hdl.handle.net/20.500.14227/315
Peña-López, I. (2022). “Model d’aprenentatge i desenvolupament. Fonaments del funcionament”. In
EAPC blog, 22 de novembre de 2022. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya. Retrieved November 22, 2022 from https://eapc.blog.gencat.cat/2022/11/22/model-daprenentatge-i-desenvolupament-fonaments-del-funcionament-ismael-pena-lopez/
Peña-López, I. (2014). Nous escenaris i nous requeriments per a l’educació i els seus professionals. IX Fòrum d’Educació “Innovació i treball en xarxa”, 10-11 de gener de 2014. Bellaterra: ICE-IGOP. Retrieved January 11, 2014 from https://ictlogy.net/presentations/20140111_ismael_pena-lopez_-_nous_escenaris_requeriments_educacio_professionals.pdf
Peña-López, I. (2015). Noves competències per a la gestió del canvi: digital empowerment i innovació. Conferència a la jornada de la UOC "Noves competències per a la gestió del canvi: digital empowerment i innovació", Cambra de Comerç de Lleida, 19 de Febrer de 2015. Lleida: Open Evidence. Retrieved February 19, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20150219_ismael_pena-lopez_-_noves_competencies_gestio_canvi_digital_empowerment_innovacio.pdf
Peña-López, I. (2016). Opening up the gates: scaffolding lifelong learning. Workshop at Shaking the brick and mortar: moving higher education online. Florence: European University Institute. Retrieved December 05, 2016 from https://ictlogy.net/presentations/20161205_ismael_pena-lopez_-_opening_gates_scaffolding_lifelong_learning.zip
Peña-López, I. (2009). Perspectivas de futuro y prospectiva sobre el papel de la red en la Innovación Docente. Round table at the Forumred’09, School of Communication, University of Seville, 15 May 2009. Sevilla.
Peña-López, I. (2016). Revolució digital: noves necessitats formatives i ocupacionals en una societat en xarxa. Conferència d'orientació a l'Escola Tecnos, 16 de desembre de 2016. Terrassa: Tecnos.
Peña-López, I. & Adell, J. (2010). The Dichotomies in Personal Learning Environments and Institutions. Keynote speech at the Personal Learning Environments (PLE) Conference. Cornellà de Llobregat: Citilab. Retrieved July 09, 2010 from https://ictlogy.net/presentations/20100709_ismael_pena-lopez_jordi_adell_-_dichotomies_ple_institutions.pdf
Peña-López, I. (2009). “The personal research portal”. In Hatzipanagos, S. & Warburton, S. (Eds.),
Handbook of Research on Social Software and Developing Community Ontologies, Chapter XXVI, 400-414. Hershey: IGI Global.
Peña-López, I. (2008). The Personal Research Portal: The Virtual Faculty or the Net behind the Classroom. Seminar imparted online, April 11th, 2008, for the Canadian Institute of Distance Education Research. Athabasca: ICTlogy. Retrieved April 11, 2008 from https://ictlogy.net/bibciter/reports/projects.php?idp=866
Peña-López, I. (2012). The PLE as a personal tool for the researcher and the teacher. Communication at the III European Conference on Information Technology in Education and Society: A Critical Insight. Barcelona: TIES2012.
Peña-López, I. (2014). TIC i Educació: evolució de l'educació, revolució de l'aprenentatge. Formació de formadors a l'Escola Pia Santa Anna de Mataró, 19 de febrer de 2014. Mataró: Escola Pia Santa Anna. Retrieved February 19, 2014 from https://ictlogy.net/presentations/20140219_ismael_pena-lopez_-_tic_educacio_evolucio_educacio_revolucio_aprenentatge.zip
Peña-López, I. (2014). TIC i Educació: evolució de l'educació, revolució de l'aprenentatge. Formació de formadors a l'Escola Pia Santa Anna de Mataró, 14 de maig de 2014. Mataró: Escola Pia Santa Anna. Retrieved May 14, 2014 from https://ictlogy.net/presentations/20140514_ismael_pena-lopez_-_tic_educacio_evolucio_educacio_revolucio_aprenentatge.zip
Peña-López, I. (2018). Transaprendizaje: de las instituciones que enseñan a la articulación de redes que aprenden. Jornada EDvolució. 31 de mayo de 2018. Barcelona: Universitat Pompeu Fabra. Retrieved May 31, 2018 from https://ictlogy.net/presentations/20180531_ismael_pena-lopez_-_transaprendizaje_instituciones_ensenan_redes_aprenden.zip
Peña-López, I. (2018). Transaprendizaje: de las instituciones que enseñan a la articulación de redes que aprenden. XXI Congreso Internacional EDUTEC 2018, 25 de octubre de 2018. Lleida: Universitat de Lleida. Retrieved October 25, 2018 from https://ictlogy.net/presentations/20181025_ismael_pena-lopez_-_transaprendizaje_instituciones_redes.zip
Peña-López, I. (2019). Transaprenentatge. De les institucions que ensenyen a l’articulació de xarxes que aprenen. ICEberg Day, 20 de juny de 2019. Girona: Universitat de Girona. Retrieved June 20, 2019 from https://ictlogy.net/presentations/20190620_ismael_pena-lopez_-_transaprenentatge_institucions_ensenyen_xarxes_aprenen.zip
Peña-López, I. (2012). Transformar el sistema educativo: de la institución a la función. Conferencia presentada en las I Jornadas Internacionales de Innovación Docente Universitaria en entornos de aprendizaje enriquecidos. Madrid, 19 de septiembre de 2012. Madrid: UNED. Retrieved September 19, 2012 from https://ictlogy.net/presentations/20120919_ismael_pena-lopez_-_transformar_sistema_educativo_de_institucion_a_funcion.zip
Peña-López, I. (2015). Unfolding educational institutions, disrupting power: strategies and tools for shared teaching and community learning. Keynote at ePIC 2015, 13th conference on e-portfolios, open badges and identity. 8 June 2015, Barcelona. Barcelona: ePIC. Retrieved June 08, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20150608_ismael_pena-lopez_-_unfolding_educational_institutions.zip
Peña-López, I. (2015). Universidades abiertas, universidades inteligentes. La Universidad y Las Smart Cities, XVI Encuentro Iberoamericano Ciudades Digitales, 4 y 5 de noviembre, Santiago de Chile. Santiago de Chile: ASIET. Retrieved November 04, 2015 from https://ictlogy.net/presentations/20151104_ismael_pena-lopez_-_universidades_abiertas_inteligentes.zip
Peña-López, I. (2007). Web 2.0 and the role of the University. Conference given in Barcelona, October 19, 2007 at UOC UNESCO Chair in Elearning Fourth International Seminar: Web 2.0 and Education. Barcelona: ICTlogy. Retrieved October 19, 2007 from https://ictlogy.net/maps/20071019_ismael_pena_we2.0_for_higher_education.html
Peña-López, I. (2017). “¿Con qué aprender en red? Estrategias y herramientas para la abertura y disrupción de las instituciones educativas”. In Gros Salvat, B. & Suárez-Guerrero, C. (Eds.),
Pedagogía red. Una educación para tiempos de Internet, Capítulo 4, 77-104. Barcelona: Octaedro - ICE UAB.
Peña-López, I. (2018). ¿Desintermediación o nueva intermediación?. Jornada EDvolució. 31 de mayo de 2018. Barcelona: Universitat Pompeu Fabra. Retrieved May 31, 2018 from https://ictlogy.net/presentations/20180531_ismael_pena-lopez_-_desintermediacion_nueva_intermediacion.zip
Peña-López, I. (2014). ¿Dónde está el 15M y su impacto? El 15M como causa, el 15M como consecuencia. Conferencia en ATTAC-Catalunya, 14 de mayo de 2014. Barcelona: ATTAC-Catalunya. Retrieved May 14, 2014 from https://ictlogy.net/presentations/20140514_ismael_pena-lopez_-_donde_esta_15m_impacto_causa_consecuencia.zip
Peña-López, I. (2012). ¿Qué papel tienen las instituciones educativas en un mundo digital?. Conferencia en la XVI Conferencia de Sociología de la Educación. Oviedo, 13 de julio de 2012. Oviedo: Asociación de Sociología de la Educación. Retrieved July 13, 2012 from https://ictlogy.net/presentations/20120713_ismael_pena-lopez_-_papel_instituciones_educativas_mundo_digital.zip
Pérez Burger, M., Ferro, H., Pérez, L., Salamano, I. & Pagés, P. (2010). Evaluación del Plan Ceibal 2010. Montevideo: Administración Nacional de Educación Pública. Retrieved March 21, 2012 from http://www.anep.edu.uy/anepdata/0000041447.pdf
Pérez Burger, M., Ferro, H., Baraibar, A., Pérez, L., Salamano, I. & Pagés, P. (2009). Evaluación educativa del Plan Ceibal 2009. Montevideo: Administración Nacional de Educación Pública. Retrieved March 21, 2012 from http://www.anep.edu.uy/anepdata/0000015019.pdf
Piscitelli, A., Adaime, I. & Binder, I. (Comps.) (2010). El Proyecto Facebook y la Posuniversidad. Madrid: Ariel y Fundación Telefónica. Retrieved May 10, 2010 from http://www.fundacion.telefonica.com/debateyconocimiento/eventos/eventos/2010/mayo/pdf/EVEN_DYC_ESP_El%20proyecto%20Facebook_y_la_posuniversidad_07_05_10.pdf
Planella, J. & Rodríguez Giralt, I. (Coords.) (2004). “Del e-learning y sus otras miradas: una perspectiva social”. In
Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC), 1 (1). Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya. Retrieved December 10, 2004 from http://www.uoc.edu/rusc/dt/esp/planella0704.pdf
Planella, J. & Rodríguez Giralt, I. (Coords.) (2004). “Perspectiva Social del e-Learning en la Educación Superior. Universidad y Desarrollo en la Era de la Información”. In
Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC), Vol. 1, #1.. Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya. Retrieved December 10, 2004 from http://www.uoc.edu/rusc/
Plunkett, L., Solow-Niederman, A. & Gasser, U. (2014). Framing the Law & Policy Picture: A Snapshot of K-12 Cloud-Based Ed Tech & Student Privacy in Early 2014. Research Publication No. 2014-10. Cambridge: Berkman Center for Internet and Society at Harvard University. Retrieved June 20, 2014 from http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2442432
Plunkett, L. & Gasser, U. (2016). Student Privacy and Ed Tech (K-12) Research Briefing. Networked Policy Series, Berkman Center Research Publication No. 2016-15. Cambridge: Berkman Center for Internet and Society at Harvard University. Retrieved October 05, 2016 from http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2842800
Powell, S., Tindal, I. & Millwood, R. (2008). “Personalized learning and the Ultraversity experience”. In
Interactive Learning Environments, 16 (1), 63-81. London: Routledge.
Power and Education . London: SAGE Publications. Retrieved July 29, 2025 from https://journals.sagepub.com/home/PAE
Prats i Fernández, M.À. & Sintes Pascual, E. (2021). Com impulsar la transformació digital de l’escola. Informes breus #71. Barcelona: Fundació Jaume Bofill.
Prats i Fernández, M.À. (Dir.) (2010). Informe d'avaluació del pilotatge 2009 - 2010 EduCAT1x1. Identificació dels elements estratègics en la fase inicial del projecte EduCAT1X1. Barcelona: CETEI. Retrieved March 01, 2017 from http://imae.wikispaces.com/file/view/Infome+CETEI+13-12-2010.pdf
Prats, J. (2002). “Internet en las aulas de educación secundaria”. In
Iber. Didáctica de las Ciencias Sociales, Geografía e Historia, (29). Barcelona. Retrieved October 15, 2007 from http://www.ub.es/histodidactica/CCSS/internet_aulas.htm
Prendes Espinosa, P., Román García, M. & González Calatayud, V. (2019). “How University Students Use Technologies to Learn: A Survey about PLE in Spain”. In
Education in the Knowledge Society, 20. Salamanca: Universidad de Salamanca. Retrieved June 07, 2019 from https://doi.org/10.14201/eks2019_20_a10
Prensky, M. (2008). “Turning On the Lights”. In
Educational Leadership, 65 (6), 40-45. Alexandria: ASCD.
Prieto Pariente, J. (2010). Periódico Aldaba. Creando una Comunidad de Conocimiento. [mimeo].
Propósitos y Representaciones . Lima: Universidad San Ignacio de Loyola. http://revistas.usil.edu.pe/index.php/pyr
Rainie, L. (2016). Libraries and Learning. Washington, DC: Pew Internet & American Life Project. Retrieved April 08, 2016 from http://www.pewinternet.org/2016/04/07/libraries-and-learning/
Ray, B.B. & Hocutt, M.M. (2006). “Reflection and the Middle School Blogger: Do Blogs Support Reflective Practices?”. In
Meridian, 9 (1). Raleigh: NC State University. Retrieved March 28, 2008 from http://www.ncsu.edu/meridian/win2006/MS_blogs/index.htm
Reading Research Quarterly . Newark: International Reading Association.
RED. Revista de Educación a Distancia . Murcia: Universidad de Murcia.
Redecker, C., Ala-Mutka, K. & Punie, Y. (2008). Learning 2.0 - The Impact of Social Media on Learning in Europe. Seville: IPTS. Retrieved March 23, 2010 from http://ftp.jrc.es/EURdoc/JRC56958.pdf
Redecker, C., Ala-Mutka, K., Bacigalupo, M., Ferrari, A. & Punie, Y. (2009). Learning 2.0: The Impact of Web 2.0 Innovations on Education and Training in Europe. Seville: IPTS. Retrieved December 15, 2009 from http://ftp.jrc.es/EURdoc/JRC55629.pdf
REICE. Revista Iberoamericana sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educación . Madrid: UAM Ediciones. Retrieved August 28, 2022 from https://doi.org/10.15366/reice
Reig, D. (2009). Open Social Learning en España. Aclarando términos. Working Session on Open Social Learning, organized by UOC UNESCO Chair in E-Learning and held in Barcelona, Spain, on June 30th, 2009. Barcelona: El caparazón. Retrieved July 01, 2009 from http://www.slideshare.net/dreig/e-learning-20-open-social-learning
Research in Learning Technology . London: Routledge. http://www.tandf.co.uk/journals/titles/09687769.asp
Review of Educational Research . London: SAGE Publications. http://rer.sagepub.com/
Review of Research in Education . London: American Educational Research Association. http://rre.sagepub.com/
Revista de Educación . Madrid: Ministerio de Educación, Cultura y Deporte. http://www.revistaeducacion.mec.es/
Revista de Sociología de la Educación . Valencia: Universitat de València. Retrieved April 13, 2022 from https://ojs.uv.es/index.php/RASE/index
Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC) . Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya.
Revista Iberoamericana de Educación . Madrid: OEI. http://www.rieoei.org/
Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado . Zaragoza: Universidad de Zaragoza. Retrieved August 28, 2022 from https://recyt.fecyt.es/index.php/RIFOP/index
RIED. Revista Iberoamericana de Educación a Distancia . Madrid: UNED. http://revistas.uned.es/index.php/ried/index
Ripoll, O. (2020). Déjame el móvil para jugar. Reflexiones sobre el juego con dispositivos móviles en casa. Barcelona: Play Matters. Retrieved August 26, 2021 from https://bit.ly/pdf_dejameelmovil
Rivera Pastor, R. & Tarín Quirós, C. (2015). Learning and teaching technology options. Brussels: European Parliament. Retrieved May 17, 2015 from http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2015/547407/EPRS_STU(2015)547407_EN.pdf
Rizza, C. (2011). ICT and Initial Teacher Education: National Policies. OECD Education Working Papers, No. 61. Paris: OECD Publishing. Retrieved October 10, 2011 from http://dx.doi.org/10.1787/5kg57kjj5hs8-en
Rockoff, J.E. (2008). Does mentoring reduce turnover and improve skills of new employees? Evidence from teachers in New York City. NBER Working Paper No. 13868. Stanford: NBER. Retrieved May 27, 2013 from http://www.nber.org/papers/w13868
Rodera Bermúdez, A.M. (2025). ¡Darle caña al TFM! (con alegrIA). [online]: Mondragon Unibertsitatea, TeamLabs. Retrieved March 04, 2025 from https://drive.google.com/file/d/1guCcWICN1uXJkwIyBe1c1-NP3Aap0JNE/view
Roig Vila, R. & Fiorucci, M. (Eds.) (2010). Claves para la investigación en innovación y calidad educativas. La integración de las Tecnologías de la Información y la Comunicación y la Interculturalidad en las aulas. Stumenti di ricerca per l’innovaziones e la qualità in ámbito educativo.. Alcoy: Marfil – Roma TRE Universita degli studi.
Romero Carbonell, M. & Minelli De Oliveira, J. (2011). “La generación net se tambalea: percepción del dominio de las TIC de estudiantes de magisterio”. In
Teoría de la Educación. Educación y Cultura en la Sociedad de la Información, 12 (2), 265-283. Salamanca: Universidad de Salamanca. Retrieved December 09, 2011 from http://campus.usal.es/~revistas_trabajo/index.php/revistatesi/article/view/8492/8585
Ronfeldt, M., Farmer, S.O., McQueen, K. & Grissom, J.A. (2015). “Teacher Collaboration in Instructional Teams and Student Achievement”. In
American Educational Research Journal, 52 (3), 1-40. London: SAGE Publications.
Ruiz Tarragó, F. (2009). Les TIC a l’ESO. Resultats i conclusions de l’estudis SITES 2006 a Catalunya. Informes d’avaluació 13. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Retrieved October 07, 2009 from http://www20.gencat.cat/docs/Educacio/Home/Consell%20superior%20d%27avalua/Pdf%20i%20altres/Static%20file/SITES2006.pdf
Rye, S., Donaldson, L., French, M., Jasieniak, J. & Raven, R. (2025). Advancing University Living Labs. Relational Infrastructure for Transformative Impact. Melbourne: Monash University.
Sabzalieva, E. & Valentini, A. (2023). ChatGPT and artificial intelligence in higher education: quick start guide. Caracas: IESALC. Retrieved September 24, 2023 from https://www.iesalc.unesco.org/wp-content/uploads/2023/04/ChatGPT-and-Artificial-Intelligence-in-higher-education-Quick-Start-guide_EN_FINAL.pdf
Saldaña Blasco, D. (2015). El pati de l'escola en igualtat. Diagnòstic i intervenció de gènere a l'espai d'esbarjo. Barcelona: Equal Saree. Retrieved January 04, 2019 from http://bit.ly/2LQNnVt
Saldaña Blasco, D., Goula Mejón, J. & Cardona Tamayo, H. (2018). El pati de l’escola en igualtat. Guia de diagnosi i d’intervenció amb perspectiva de gènere. 2a edició. Santa Coloma de Gramenet: Equal Saree, Ajuntament de Santa Coloma de Gramenet. Retrieved January 04, 2019 from https://ia800607.us.archive.org/25/items/ElPatiDeLescolaEnIgualtatEqualSaree/ElPatiDeLescolaEnIgualtat201707_EqualSaree.pdf
Saldaña Blasco, D., Goula Mejón, J. & Cardona Tamayo, H. (2018). El pati de l’escola en igualtat. Guia de diagnosi i d’intervenció amb perspectiva de gènere. Material de suport. Santa Coloma de Gramenet: Equal Saree, Ajuntament de Santa Coloma de Gramenet. Retrieved January 04, 2019 from http://equalsaree.org/wp-content/uploads/2018/02/Material-de-suport_-Equal-Saree.pdf
Salinas, J. (2007). “Experiencias de cooperación interuniversitaria mediante TIC: consorcios, redes y campus virtuales compartidos”. In
RIED. Revista Iberoamericana de Educación a Distancia, 10 (2), 179-205. Madrid: UNED. Retrieved August 21, 2016 from http://dx.doi.org/10.5944/ried.2.10.999
Santamaría, F. (2015). Teori?as de aprendizaje y visones pedago?gicas del siglo XXI. Presentación realizada en la Universidad San Buenaventura (Sede Cartagena), 22 de abril de 2015. Cartagena de Indias: Fernando Santamaría.
Santos, C. & Pedro, L. (2009). SAPO Campus. Plataforma integrada de serviços web 2.0 para educação. Challenges 2009 : actas da VI Conferência Internacional de TIC na Educação, Braga, Portugal, 2009. Braga: Universidade de Minho.
Sanz Porras, J., Bosch i Matas, M., López Ortells, L., Ferrer Romero, C., Molero, C., Sabes-Figuera, R. & Sala, N. (2025). Avaluació de la implementació del Pla d'Educació Digital de Catalunya. Barcelona: Ivàlua. Retrieved June 13, 2025 from https://ivalua.cat/sites/default/files/2025-06/infome_implementacio_PEDC_23052025.pdf
Sanz Porras, J., Bosch i Matas, M., López Ortells, L., Ferrer Romero, C., Molero, C., Sabes-Figuera, R. & Sala, N. (2025). Avaluació de la implementació del Pla d'Educació Digital de Catalunya. Annex: taules de dades i models multivariants. Barcelona: Ivàlua. Retrieved June 13, 2025 from https://ivalua.cat/sites/default/files/2025-06/infome_implementacio_PEDC_23052025.pdf
Sanz Porras, J., Borrell Porta, M., Arenas Jal, A., Juanmartí Mestres, A., Delgado García, M., Ferrer Romero, C., Blanes Roldán, M. & Antin Rodrigo, A. (2025). Revisió d’Evidència sobre la jornada escolar. Evidències actuals sobre la seva efectivitat i implementació. Annexos. Barcelona: Ivàlua. Retrieved September 09, 2025 from https://ivalua.cat/sites/default/files/2025-07/Sintesi_evidencia_jornada_intensiva_annexos.pdf
Sanz Porras, J., Borrell Porta, M., Arenas Jal, A., Juanmartí Mestres, A., Delgado García, M., Ferrer Romero, C., Blanes Roldán, M. & Antin Rodrigo, A. (2025). Revisió d’Evidència sobre la jornada escolar. Evidències actuals sobre la seva efectivitat i implementació. Informe. Barcelona: Ivàlua. Retrieved September 09, 2025 from https://ivalua.cat/sites/default/files/2025-07/Sintesi_evidencia_jornada_intensiva.pdf
Sargent, T.C. & Hannum, E.C. (2009). “Doing More With Less: Teacher Professional Learning Communities in Resource-Constrained Primary Schools in Rural China”. In
Journal of Teacher Education, 60 (3), 258-276. London: SAGE Publications.
Saura, G. (2016). “Neoliberalización filantrópica y nuevas formas de privatización educativa: La red global Teach For All en España”. In
Revista de Sociología de la Educación, 9 (2), 248-264. Valencia: Universitat de València. Retrieved March 31, 2022 from https://ojs.uv.es/index.php/RASE/article/view/8418
Saura, G., Cancela, E. & Adell, J. ¿Nuevo Keynesianismo o Austeridad Inteligente? Tecnologías Digitales y Privatización Educativa pos-COVID-19. Tempe: Arizona State University. Retrieved August 12, 2022 from https://doi.org/10.14507/epaa.30.6926
Schleicher, A. (2013). PISA 2012. Evaluating school systems to improve education. Paris: OECD Publishing.
Schleicher, A. (2019). PISA 2018. Insights and Interpretations. Paris: OECD Publishing.
Scientific American, Inc. ScientificAmerican.com. New York: Scientific American, Inc.. http://www.scientificamerican.com
Selwyn, N. & Facer, K. (2007). Beyond the digital divide. Opening Education Reports. Bristol: Futurelab. Retrieved October 24, 2007 from http://www.futurelab.org.uk/resources/documents/opening_education/Digital_Divide.pdf
Selwyn, N. (2010). “Degrees of Digital Division: Reconsidering Digital Inequalities and Contemporary Higher Education”. In
Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC), Monograph: Framing the Digital Divide in Higher Education, 7 (1). Retrieved January 18, 2010 from http://rusc.uoc.edu/ojs/index.php/rusc/article/view/v7n1_selwyn/v7n1_selwyn
Selwyn, N. (2010). The educational significance of social media – a critical perspective. keynote debate at Ed-Media conference 2010, Toronto, 28th June to 2nd July. Toronto: Selwyn. Retrieved June 03, 2010 from http://www.scribd.com/doc/33693537/The-educational-significance-of-social-media-a-critical-perspective
Severance, C., Hardin, J. & Whyte, A. (2008). “The coming functionality mash-up in Personal Learning Environments”. In
Interactive Learning Environments, 16 (1), 47-62. London: Routledge.
Severin, E. & Capota, C. (2011). One-to-One Laptop Programs in Latin America and the Caribbean. Technical Notes No. IDB-TN-273. New York: Inter-American Development Bank.
Siemens, G. (2004). Connectivism: A Learning Theory for the Digital Age. [online]. Retrieved April 24, 2007 from http://www.elearnspace.org/Articles/connectivism.htm
Siemens, G. (2015). “Connectivism: A Learning Theory for the Digital Age”. In
International journal of instructional technology & distance learning, January 2005, 2 (1). [online]: ITDL. Retrieved September 08, 2016 from http://www.itdl.org/Journal/Jan_05/article01.htm
Siemens, G. (2006). Knowing Knowledge. [online]: Lulu.com. Retrieved May 02, 2007 from http://www.elearnspace.org/KnowingKnowledge_LowRes.pdf
Siemens, G., Gaševi?, D. & Dawson, S. (2015). Preparing for the Digital University: a review of the history and current state of distance, blended, and online learning. Arlington: Link Research Lab. Retrieved October 24, 2016 from http://linkresearchlab.org/PreparingDigitalUniversity.pdf
Sigalés Conde, C., Mominó de la Iglesia, J.M., Meneses Naranjo, J. & Badia, A. (2008). La Integración de Internet en la Educación Escolar Española: Situación Actual y Perspectivas de Futuro. Barcelona: UOC. Retrieved July 24, 2009 from http://www.uoc.edu/in3/integracion_internet_educacion_escolar/esp/pdf/informe_escuelas.pdf
Sigalés Conde, C., Mominó de la Iglesia, J.M. & Meneses Naranjo, J. (2009). “TIC e innovación en la educación escolar española. Estado y perspectivas”. In
TELOS, 78. Madrid: Fundación Telefónica. Retrieved March 06, 2009 from http://www.telos.es/articulocuaderno.asp?idarticulo=4&rev=78
Sintes Pascual, E. (2012). A les tres a casa? L'impacte social i educatiu de la jornada escolar contínua. Informes breus #40. Barcelona: Fundació Jaume Bofill.
Sintes Pascual, E. & Samper Sierra, S. (Coords.) (2019). Educació a l’hora: Uns altres horaris escolars són possibles. Proposta d'horaris escolars en clau d'educació a temps complet. Barcelona: Fundació Jaume Bofill.
Smith, M.K. (2008). “Informal learning”. In
the encyclopaedia of informal education. London: YMCA George Williams College, London. Retrieved November 25, 2010 from http://www.infed.org/biblio/inf-lrn.htm
Solow-Niederman, A., Plunkett, L. & Gasser, U. (2014). Student Privacy and Cloud Computing at the District Level: Next Steps and Key Issues. Research Publication No. 2014-1. Cambridge: Berkman Center for Internet and Society at Harvard University. Retrieved June 20, 2014 from http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2378568
Souto-Otero, M., Inamorato dos Santos, A., Shields, R., Lažetić, P., Castaño, J., Devaux, A., Oberheidt, S. & Punie, Y. (2016). OpenCases: Case Studies on Openness in Education. JRC Science for Policy Report, EUR 27937 EN. Seville: JRC. Retrieved November 14, 2016 from http://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC101533/jrc101533_opencases%20case%20studies%20on%20openness%20in%20education.pdf
Stepanyan, K., Borau, K. & Ullrich, C. (2010). A Social Network Analysis Perspective on Student Interaction Within the Twitter Microblogging Environment. Communication presented at the 10th IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies. Sousse: IEEE.
Stevens, M.L., Armstrong, E.A. & Arum, R. (2008). “Sieve, Incubator, Temple, Hub: Empirical and Theoretical Advances in the Sociology of Higher Education”. In
Annual Review of Sociology, 34, 127-151. Palo Alto: Annual Reviews. Retrieved April 14, 2024 from https://doi.org/10.1146/annurev.soc.34.040507.134737
Studies in Philosophy and Education . New York: Springer. Retrieved June 25, 2025 from https://link.springer.com/journal/11217
Suárez-Guerrero, C. & Muñoz Moreno, J.L. (2017). “El trabajo en red y la cooperación como elementos para la mejora escolar”. In
Propósitos y Representaciones, 5 (1), 349-402. Lima: Universidad San Ignacio de Loyola. Retrieved April 27, 2017 from http://revistas.usil.edu.pe/index.php/pyr/article/download/150/253
Suárez-Guerrero, C. & Muñoz Moreno, J.L. (2017). “Networking and Cooperation as School Improvement Elements”. In
Propósitos y Representaciones, 5 (1), 349-402. Lima: Universidad San Ignacio de Loyola. Retrieved April 27, 2017 from http://revistas.usil.edu.pe/index.php/pyr/article/download/150/254
Subirats, J. & Peña-López, I. (2011). Quina Educació per a Quina Societat. Conferència a les Jornades 15M: De la indignació a l’acció, 16 de novembre de 2011. Badalona: Ateneu Roig.
Sugrue, B. (2004). “Five Instructional Design Principles Worth Revisiting”. In International Society for Performance Improvement,
The Criterion, Spring Issue 2004. Retrieved June 01, 2005 from http://www.ispi-frc.org/newsletter/docs/Sugrue_Five_ID_Principles_final.pdf
Teachers College Record . New York: Columbia University. http://www.tcrecord.org/
Tedre, M., Ngumbuke, F. & Kemppainen, J. (2010). “Infrastructure, Human Capacity, and High Hopes: A Decade of Development of e-Learning in a Tanzanian HEI”. In
Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC), Monograph: Framing the Digital Divide in Higher Education, 7 (1). Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya. Retrieved January 18, 2010 from http://rusc.uoc.edu/ojs/index.php/rusc/article/view/v7n1_tedre_et-al/v7n1_tedre_et-al
Teoría de la Educación. Educación y Cultura en la Sociedad de la Información . Salamanca: Universidad de Salamanca. http://campus.usal.es/~revistas_trabajo/index.php/revistatesi/index
Teoría de la Educación. Revista Interuniversitaria . Salamanca: Universidad de Salamanca. Retrieved August 03, 2019 from http://revistas.usal.es/index.php/1130-3743/index
The Education Digest . Ann Arbor: Prakken Publications.
The Educational Forum . Indianapolis: Kappa Delta Pi. www.tandfonline.com/loi/utef20
the encyclopaedia of informal education . London: YMCA George Williams College, London. http://www.infed.org
Tinio, V.L. (2003). ICT in Education. New York: UNDP. Retrieved March 28, 2010 from http://www.apdip.net/publications/iespprimers/eprimer-edu.pdf
Tolani-Brown, N., McCormac, M. & Zimmermann, R. (2009). “An Analysis of the Research and Impact of ICT in Education in Developing Country Contexts”. In
Journal of Education for International Development, 4 (2). [online]: EQUIP-USAID.
Tur, G. & Urbina Ramírez, S. (2012). “PLE-based ePortfolios: Towards Empowering Student Teachers’ PLEs through ePortfolio Processes”. In Pedro, L.,
The PLE Conference 2012 proceedings. 11st-13th July 2012, Aveiro | Melbourne. Aveiro, Melbourne: PLE Conference. Retrieved December 05, 2012 from http://revistas.ua.pt/index.php/ple/article/viewFile/1438/1324
Turner-Attwell, J. (2010). “Vygotsky and Personal Learning Environments”. In
Wales Wide Web, October 1st, 2009. [online]: Pontydysgu. Retrieved August 01, 2012 from http://www.pontydysgu.org/2009/10/vygotsky-and-personal-learning-environments
ultiBASE In-Site . Melbourne: RMIT.
UNESCO (2015). Rethinking Education. Towards a global common good?. Paris: UNESCO. Retrieved October 28, 2015 from http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002325/232555e.pdf
UNESCO Bangkok (2010). ICT Transforming Education. Bangkok: UNESCO Bangkok. Retrieved October 10, 2010 from http://unesdoc.unesco.org/images/0018/001892/189216e.pdf
UNESCO Bangkok (2003). Performance indicators for ICT in education. Bangkok: UNESCO Bangkok. Retrieved February 19, 2007 from http://portal.unesco.org/ci/wsis/tunis/stand/content/a/UNESCOs%20ICT%20in%20Education%20Programme%20in%20the%20Asia-Pacific%20region/ICTindicators.pdf
UNESCO Bangkok (2009). Promoting Gender Equality in Education. Bangkok: UNESCO Bangkok. Retrieved January 06, 2019 from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000186495
UNESCO Bangkok (2003). Report of the Experts' Meeting on Documenting Experiences in the Use of ICT in Education and Schoolnet Operations. Bangkok: UNESCO Bangkok. Retrieved June 15, 2005 from http://www.unescobkk.org/fileadmin/user_upload/ict/e-books/ICTSchoolnet/ICTSchoolnet.pdf
UNESCO Bangkok (2004). Schoolnet Toolkit. Bangkok: UNESCO Bangkok. Retrieved June 15, 2005 from http://www.unescobkk.org/fileadmin/user_upload/ict/e-books/SchoolNetKit/SchoolnetKit.pdf
UNESCO Institute for Information Technologies in Education (2023). Benchmarking for Open Universities: Guidelines and Good Practices. Moscow: UNESCO Institute for Information Technologies in Education. Retrieved June 05, 2024 from https://iite.unesco.org/wp-content/uploads/2024/01/Benchmarking-for-Open-Universities_2023.pdf
UNESCO Institute for Statistics (2009). Guide to Measuring Information and Communication Technologies (ICT) in Education. Montreal: UNESCO Institute for Statistics. Retrieved January 17, 2010 from http://unesdoc.unesco.org/images/0018/001865/186547e.pdf
UNESCO Institute for Statistics (Ed.) (2015). Handbook on Measuring Equity in Education. Montreal: UNESCO Institute for Statistics. Retrieved April 11, 2018 from http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/handbook-measuring-equity-education-2018-en.pdf
UNESCO Institute for Statistics (2008). Proposal for internationally comparable core indicators on ICTs in education. Montreal: UNESCO Institute for Statistics. Retrieved April 11, 2009 from http://www.uis.unesco.org/template/pdf/cscl/ICT/bckgrdcore.pdf
United Nations Department of Economic and Social Affairs & International Association of Schools and Institutes of Administrations (2025). Standards of Excellence for Public Administration Education and Training. New York: UNDESA, IASIA. Retrieved July 08, 2025 from https://media.timtul.com/media/web_iias/English%20SoE_20250302133107.pdf
Universitat Oberta de Catalunya (Ed.) (2007). II Jornades en Xarxa sobre l’Espai Europeu d’Ensenyament Superior. Compartint Noves Pràctiques Docents. Barcelona: UOC. Retrieved February 18, 2008 from http://www.uoc.edu/symposia/eees2007/pdf/Espai_europeu_2007_complet.pdf
Urkijo, M. (Coord.) (2004). Investigación: Integración de la TIC en centros de ESO. Bilbao: ISEI-IVEI. Retrieved June 30, 2006 from http://www.isei-ivei.net/cast/pub/INTEGRATICESO.pdf
Valiente, Ó. (2010). 1-1 in Education. Current Practice, International Comparative Research Evidence and Policy Implications. Paris: OECD. Retrieved November 16, 2010 from http://www.oecd-ilibrary.org/1-1-in-education_5kmjzwfl9vr2.pdf;jsessionid=15jeenmtmv4bj.delta?contentType=/ns/WorkingPaper&itemId=/content/workingpaper/5kmjzwfl9vr2-en&containerItemId=/content/workingpaperseries/19939019&accessItemIds=&mimeType=applicatio
Van Harmelen, M. (2008). “Design trajectories: four experiments in PLE implementation”. In
Interactive Learning Environments, 16 (1), 35-46. London: Routledge.
Veletsianos, G. (Ed.) (2010). Emerging technologies in distance education. Edmonton: AU Press, Athabasca University.
Verge Mestre, T. & Cabruja Ubach, T. (2017). La perspectiva de gènere en docència i recerca a les universitats de la Xarxa Vives. Castelló de la Plana: Xarxa Vives d'Universitats. Retrieved January 06, 2019 from http://www.vives.org/PU3.pdf
Vilaseca Lázaro, D. (2022). L’ús de les dades obertes en la governança educativa. El quadre d’indicadors com a eina transformadora. Barcelona: Escola d'Administració Pública de Catalunya.
Vincent-Lancrin, S., Urgel, J., Kar, S. & Jacotin, G. (2019). Measuring Innovation in Education 2019. What Has Changed in the Classroom?. Paris: OECD Publishing. Retrieved January 30, 2019 from https://doi.org/10.1787/20769679
Vivero de Iniciativas Ciudadanas (2020). Cómo hacer comunidades de aprendizaje. Madrid: INTEF. Retrieved July 11, 2020 from https://laaventuradeaprender.intef.es/wp-content/uploads/2024/10/Comunidades_de_aprendizaje.pdf
Vogten, H., Koper, R., Martens, H. & van Bruggen, J. (2008). “Using the Personal Competence Manager as a complementary approach to IMS Learning Design authoring”. In
Interactive Learning Environments, 16 (1), 83-100. London: Routledge.
Vygotsky, L. (1991). A formação social da mente. São Paulo: Livraria Martins Fontes Editora Ltda..
Vygotsky, L. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge: Harvard University Press.
Vygotsky, L. (2001). Pensamento e Linguagem. São Paulo: Ridendo Castigat Mores.
Wagner, D.A. (2005). “Monitoring and Evaluation of ICT for Education: An Introduction”. In Wagner, D.A., Day, B., James, T., Kozma, R.B., Miller, J. & Unwin, T.,
Monitoring and Evaluation of ICT in Education Projects. A Handbook for Developing Countries, 1-18. Washington DC: infoDev. Retrieved July 07, 2006 from http://www.infodev.org/files/2942_file_M_E_ICT_Education_draft_WSIS_optimized.pdf
Wagner, D.A., Day, B., James, T., Kozma, R.B., Miller, J. & Unwin, T. (2005). Monitoring and Evaluation of ICT in Education Projects. A Handbook for Developing Countries. Washington DC: infoDev. Retrieved July 07, 2006 from http://www.infodev.org/files/2942_file_M_E_ICT_Education_draft_WSIS_optimized.pdf
Wainer, J., Dwyer, T., Silveira Dutra, R., Covic, A., Magalhães, V.B., Ribeiro Ferreira, L.R., Alves Pimenta, V. & Claudio, K. (2008). “Too much computer and Internet use is bad for your grades, especially if you are young and poor: Results from the 2001 Brazilian SAEB”. In
Computers & Education, 51 (4), 1417-1429. London: Elsevier.
Warschauer, M. (2007). “Information Literacy in the Laptop Classroom”. In
Teachers College Record, 109 (11), 2511-2540. New York: Columbia University.
Warschauer, M. (2008). “Laptops and Literacy: A Multi-Site Case Study”. In
Pedagogies: An International Journal, 3 (1), 52-67. Abingdon: Taylor & Francis.
Warschauer, M. & Matuchniak, T. (2010). “New technology and digital worlds: Analyzing evidence of equity in access, use, and outcomes”. In
Review of Research in Education, 34 (1), 179-225. London: American Educational Research Association.
Warschauer, M., Knobel, M. & Stone, L. (2004). “Technology and Equity in Schooling: Deconstructing the Digital Divide”. In
Educational Policy, 18 (4), 562-588. London: SAGE Publications.
Werquin, P. (2010). Recognition of Non-Formal and Informal Learning: Country Practices. Paris: OECD. Retrieved August 17, 2011 from http://www.oecd.org/dataoecd/22/12/44600408.pdf
Wesch, M. (2007). A Vision of Students Today. [online]: YouTube. Retrieved October 15, 2009 from http://www.youtube.com/watch?v=dGCJ46vyR9o
Wesch, M. (2008). An anthropological introduction to YouTube. [online]: YouTube. Retrieved October 15, 2009 from http://www.youtube.com/watch?v=TPAO-lZ4_hU
West, M. & Chew, H.E. (2014). Reading in the mobile era: A study of mobile reading in developing countries. Paris: UNESCO. Retrieved September 05, 2014 from http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002274/227436e.pdf
Wheeler, S. (2009). “Destructive Creativity on the Social Web: Learning through Wikis in Higher Education”. In Hatzipanagos, S. & Warburton, S. (Eds.),
Handbook of Research on Social Software and Developing Community Ontologies, Chapter XXXI, 476-492. Hershey: IGI Global.
Willcox, K.E., Sarma, S. & Lippel, P.H. (2016). Online Education: A Catalyst for Higher Education Reforms. Cambridge: MIT. Retrieved October 24, 2016 from https://oepi.mit.edu/sites/default/files/MIT%20Online%20Education%20Policy%20Initiative%20April%202016.pdf
Wilson, S. & Velayutham, K. (2009). “Creating an innovation-oriented technology strategy”. In
On the Horizon, 17 (3), 245-255. Lincoln: NCB University Press.
Wilson, S. (2008). “Patterns of Personal Learning Environments”. In
Interactive Learning Environments, 16 (1), 17-34. London: Routledge.
Wilson, S., Liber, O., Johnson, M., Beauvoir, P., Sharples, P. & Milligan, C. (2007). “Personal Learning Environments: Challenging the dominant design of educational systems”. In
Journal of e-Learning and Knowledge Society, 3 (2), 27-38. Rome: Società Italiana di e-Learning. Retrieved October 19, 2007 from http://je-lks.maieutiche.economia.unitn.it/index.php/Je-LKS_EN/article/viewFile/247/229
Wrigley, T. (2019). “The problem of reductionism in educational theory: Complexity, causality, values”. In
Power and Education, 11 (2), 145–162. London: SAGE Publications. Retrieved July 29, 2025 from https://doi.org/10.1177/1757743819845121
Xu, D. & Jaggars, S.S. (2013). Adaptability to Online Learning: Differences Across Types of Students and Academic Subject Areas. CCRC Working Paper No. 54. New York: Columbia University. Retrieved February 22, 2013 from http://ccrc.tc.columbia.edu/index.php?option=com_k2&id=1705_46e928381d217071b783e6ba53fb5753&lang=en&task=download&view=item
Zawacki-Richter, O., Hanft, A. & Baecker, E.M. (2011). “Validation of Competencies in E-Portfolios: A Qualitative Analysis”. In
International Review of Research in Open and Distributed Learning, 12 (1), 42-60. Edmonton: Athabasca University. Retrieved March 01, 2011 from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/893
ZEMOS98 (2019). Pedagogy of Care. Open paper. Sevilla: ZEMOS98. Retrieved June 07, 2019 from http://zemos98.org/descargas/Care_OpenPaper_ZEMOS98.pdf
Zvacek, S., Restivo, M.T., Uhomoibni, J.O. & Helfert, M. (2014). CSEDU 2014 - Proceedings of the 6th International Conference on Computer Supported Education, Volume 3. Barcelona: SciTePress.